11 sierpnia 1456 r. w Zemunie, dziś część Belgradu, zmarł Jan Hunyady, węgierski gubernator i regent za rządów króla Władysława V Pogrobowca z rodu Habsburgów. Jego najstarszy syn, Władysław, został głową rodziny i partii Hunyady, która była wielką i popularną siłą polityczną wśród Węgrów. Narzeczoną Władysława Hunyadiego była córką Palatyna Władysława Garai, Anna, który miał wielu zwolenników, głównie wśród szlachty. Panujący król Władysław V Pogrobowiec zapewnił Hunyadiego, że jest z nimi, ale nie trwało to długo. Władysław Hunyady nie chciał rezygnować ze znacznej władzy i posiadanych przez siebie zamków królewskich, których zwrotu domagał się król i jego magnaci.
Wybuchła, nowa wojna domowa, walka stronnictw o władzę. Liga magnacka, na czele której stał wuj króla Ulryk II hrabia Celje, odsunęła od władzy i wpływów na politykę państwa węgierskiego dawnych najbliższych współpracowników Hunyadiego. Przy tym nie brano pod uwagę ich zasług i popularności za udział w zwycięstwie w bitwę pod Belgradem (4–22 lipca 1456 r.). W październiku 1456 r. podczas zgromadzenia ustawodawczego w Futtak król Władysław V Pogrobowiec mianował swojego wuja Ulryka naczelnikiem Węgier. Doszło wówczas do pojednania między Cylijczykiem a Hunyadim, ale mimo to Ulryk w dalszym ciągu potajemnie spiskował przeciwko niemu. Wówczas to Władysław Hunyady odkrył spisek mający na celu jego zamordowanie, i w akcie zemsty 9 listopada 1456 r. sam rozkazał zamordować hrabiego Ulryka cylijskiego.
Król
Władysław V Habsburg przysiągł, że nie będzie szukał zemsty za zabicie wuja i
powierzył Władysławowi Hunyadiemu wszystkie urzędy, które wcześniej sprawował
jego ojciec. Po tym jednak władca złamał przysięgę, rozkazał pojmać Władysława
Hunyady i jego brata Macieja, a także niektórych z ich wiernych stronników i wtrącił
ich do więzienia. W wyniku tych wydarzeń partia Hunyadyego - pod przewodnictwem
Elżbiety Szilágyi i jej brata Michała - wszczęła bunt przeciwko królowi,
rozpoczynając tym samym wojnę domową.
Rada królewska, wkrótce po dopełnieniu wszystkich formalności prawnych, ogłosiła, że Władysław Hunyady został skazany na karę śmierci za zabójstwo Ulryka cylijskiego i zdradę króla. Wyrok wykonano 16 marca 1457 r . Magnat został ścięty w Budzie na Placu Świętego Jerzego. Według legendy, kat uderzył trzykrotnie toporem, ale Hunyady nie zmarł. Zgodnie z tradycją w takich przypadkach król powinien był okazać łaskę skazańcowi, ale Władysław V Pogrobowiec nie uczynił tego i na jego rozkaz kat uderzył po raz czwarty i skazaniec zmarł.
Postępowanie króla wywołało powszechne oburzenie, Władysław V Pogrobowiec osobiście zagrożony uciekł do Wiednia, a później do Pragi, wywożąc ze sobą jako zakładnika Macieja Hunyadiego. Wojna domowa na Węgrzech trwała w najlepsze, a 23 listopada 1457 w Pradze niespodziewanie zmarł król Władysław V Pogrobowiec.
Prawowitymi spadkobiercami młodego władcy, który zmarł prawdopodobnie na białaczkę, były jego siostry. Starsza z nich Anna była żoną Wilhelma III Mężnego hrabiego krajowego Turyngii. Zgłosił uzasadnione swoim małżeństwem roszczenia do Czech i Węgier, ale Wilhelm był w tarapatach finansowych po wojnach, które prowadził z bratem. Dodatkowo walczył o opanowanie Luksemburga. Dlatego też, jego kandydatura się nie liczyła, a sam też nie podjął intensywnych działań i zadowolił się jedynie zaręczynami swojej córki Katarzyny z Hynkiem, synem nowo wybranego króla Czech Jerzego z Podiebradów. Druga młodsza z sióstr, Elżbieta Rakuszanka, była żoną Kazimierza IV Jagiellończyka króla Polski i Wielkiego Księcia Litewskiego, który w tym okresie był zaangażowany w wojnę z Zakonem Krzyżackim (wojna trzynastoletnia), więc on również w tym czasie nie podjął żadnych działań na szeroką skalę. Ale Jagiellonowie swoje roszczenia zgłosili, tym bardziej, że 1 marca 1456 r. Elżbieta urodziła syna, któremu dano na imię Władysław.
Kolejnym kandydatem do korony Świętego Stefana był cesarz niemiecki Fryderyk III Habsburg, który jako dalszy krewny po zmarłym królu nie miał większych prawa do tronie węgierskiego. Elżbieta, matka Władysława V, przekazała mu kilku twierdz i miast na Węgrzech Zachodnich. Dodatkowo był w posiadaniu korony Świętego Stefana, więc cesarz miał pewną szansę na sukcesję.
Na Węgrzech najważniejszymi siłami były rodziny Michała Szilágyi, Władysława Garai, Mikołaja Újlaki, a większość Górnych Węgier, było pod kontrolą panów czeskich, z których najpotężniejszym był Jan Jiskra. W tej sytuacji węgierskim ugrupowaniom magnackim logicznym wydawało się wybranie królem Macieja Hunyadiego, ponieważ wierzyli oni, że królem-dzieckiem można łatwo sterować. Był on bratem zamordowanego Władysława. Także papież Kalikst III poparł wybór Macieja, ponieważ był wielkim zwolennikiem antytureckiej polityki Jana Hunyadiego i ufał, że jego syn będzie kontynuował tę walkę.
W duchu kompromisu Władysław Garai odwiedził braci Szilágyi w Szeged i pogodził się z nimi 12 stycznia 1458 r. Szilágyi wybaczyli Garaiemu, mimo że przyczynił się do egzekucji Władysława Hunyady. Ustalono, że uwolnią Macieja z niewoli czeskiej i osadzą go na tronie węgierskim. W zamian Szilagyi zobowiązał się, w imieniu Macieja, poślubić córkę Garai, aby zatrzymać przyszłego teścia po swojej stronie oraz będącą w jego ręku Budę oraz całą jego potęgę rodową. Porozumienie zostało zaprzysiężone, ale przewidziano również, że zostanie ono powtórzone przed kardynałem Juanem de Carvajalem, legatem papieskim i kardynałem Dénesem Szécsi, arcybiskupem ostrzyhomskim. Ten akt później został pominięty, więc Szilágy i Maciej mieli wolne ręce.
Król Węgier i Chorwacji Maciej Korwin i jego żona Beatrycze aragońska
Dzięki temu usunięto przeszkody stojące na drodze w wyborze Macieja na króla Węgier. Michał Szilágyi pomaszerował z armią na elekcję królewską. W Budzie zapewnił magnatów, że Maciej nie zemści się za egzekucji brata, więc możni panowie zgodzili się na jego wybór. 24 stycznia 1458 r. tłum głównie żołnierzy Szilágyiego i członków sejmu węgierskiego ogłosił syna Jana Hunyadiego królem Węgier i Chorwacji. Nowy król, który w ogóle nie był zaangażowany w przedwyborczy proces polityczny, z powodu przebywania w niewoli czeskiej i swojego młodego wieku, nie osiągnął jeszcze 15 lat (!). Ze względu na młody wiek króla jego wuj Michał Szilágyi został wybrany na regenta na okres 5 lat. W końcu Michał Szilágyi osiągnął swój cel, stał się pierwszą osobą w państwie i mógł pomnażać swój majątek i wejść do grona najpotężniejszych magnatów królestwa. Nowy władca Węgier, znany jest jako Maciej Korwin i panował do 1490 r.
Król Węgier i Chorwacji Maciej Korwin
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz