Wstąpienie na tron Bazylego II Bułgarobójcy

 

10 stycznia 976 r.  Bazyli został cesarzem bizantyńskim jako Bazyli II ale nim to się stało...

 

Bazyli II Bułgarobójca, cesarz bizantyjski

 

Bazyli II urodził się około roku 958 r. Był porphyrogennetos czyli „urodzonym w purpurze”, podobnie jak jego ojciec Roman II i jego dziadek Konstantyn VII. Była to nazwa używana dla dzieci urodzonych przez panującego cesarza. Bazyli był najstarszym synem Romana i jego drugiej żony Teofano, która była córką biednego gospodarza tawerny o imieniu Krateros i mogła pochodzić z miasta Sparta. Roman zastąpił Konstantyna VII jako jedyny cesarz po jego śmierci w 959 r. Ojciec Bazylego koronował go na współcesarza 22 kwietnia 960 r., a jego młodszego brata Konstantyna w 962 lub 963 r. Zaledwie dwa dni po urodzeniu najmłodszego dziecka Anny, cesarz Roman II zmarł 15 marca 963 r. w wieku 24 lat. Jego niespodziewana śmierć była wówczas powszechnie uważana za efekt zatrucia piołunem. Kronikarze Leon Diakon i Jan Skylitzes sugerują, że Teofano była odpowiedzialna za śmierć męża, a według Skylitzesa współuczestniczyła z Romanem II  we wcześniejszej próby otrucia Konstantyna VII.

 

Koronacja na współcesarza Bazylego II - 22 kwietnia 960 r.

 

Bazyli i Konstantyn byli zbyt młodzi, by rządzić samodzielnie, kiedy Roman zmarł w 963 r. Dlatego chociaż Senat bizantyjski potwierdził, że są cesarzami, a ich matka Teofano stała się  regentką ale tylko nominalnie, ponieważ w tym czasie  de facto władza przeszła  w ręce parakoimomenosa Józefa Bringasa, wpływowego eunucha. Teofano nie ufała jednak Bringasowi, a innym wrogiem potężnego parakoimomenosa był Bazyli Lekapen, nieślubny, syn-eunuch cesarza Romana I - pradziadka Bazylego. Sam Lekapen był parakoimomenosem za panowania Konstantyna VII, a za rządów Romana II sprawował urząd megas baioulos. Kolejnym wrogiem Bringasa był odnoszący sukcesy i powszechnie popularny dowódca Nicefor Fokas, który właśnie powrócił z podboju Emiratu Krety i bardzo udanego najazdu na Cylicję i Syrię, którego kulminacją było splądrowanie Aleppo. Fokas został ogłoszony cesarzem przez swoich ludzi w lipcu i maszerował na Konstantynopol. Bringas próbował sprowadzić żołnierzy, aby powstrzymać awans rywala, ale ludność stolicy poparła Nikefora. Bringas uciekł, zostawiając swoje stanowisko dla Lekapena, a 16 sierpnia 963 Nicefor Fokas został koronowany na cesarza.

 

 Nicefor II Fokas wkracza do Konstantynopolu

 

20 września cesarz Nicefor II Fokas poślubił cesarzową-regentkę Teofano, ale pojawiły się problemy. dla każdego małżonka było to drugie małżeństwo, a Nicefor II był uważany za ojca chrzestnego Bazylego lub jego brata Konstantyn, być może obu na raz. Chociaż Polieuktos, patriarcha Konstantynopola, nie wyraził zgody na małżeństwo, Kościół uznał je za ważne. Dzięki temu Nicefor zabezpieczył legalność swojej władzy  i został strażnikiem synów Romana. Został zamordowany w grudniu 969 roku przez Teofano i jego siostrzeńca Jana Tzimiskesa, który następnie został cesarzem Janem I i pod wpływem patriarchy Polieuktosa usunął z dworu Teofano. W listopadzie 970 roku za namową paraikomomena  Bazylego Lekapena  Jan poślubił Teodorę, siostrę Romana II. 

W tym okresie cesarstwo zmagało się z silnym wrogiem Rusią Kijowską, o czym szerzej w artykule  https://historix-tours.blogspot.com/2021/07/wojna-bizantyjsko-ruska-w-latach-968-971.html

 

Koronacja Jana Tzimiskesa

 

Cesarz Jan I Tzimiskes zmarł nagle w 976 r. po powrocie z drugiej kampanii przeciwko Abbasydom. Kilka źródeł podaje, że szambelan cesarski, Bazyli Lekapen, otruł cesarza, aby uniemożliwić mu pozbawianie Lekapena jego ziem i bogactw. Jego następcą został jego podopieczny i siostrzeniec Bazyli II, który był nominalnym współwładcą od 960 r. Natychmiast kazał sprowadzić matkę, która przebywała na wygnaniu w klasztorze. 

Jego wpływowy wujek Bazyli Lekapen  był de facto władcą Cesarstwa Bizantyjskiego do 985 roku. Następnie cesarz Bazyli II sprawował samodzielną władzę przez czterdzieści lat i jest uznawany za jednego z wybitniejszych władców Bizancjum. Jego przydomek jest efektem jego walk z Bułgarami. Przy tej okazji polecam artykuł o jednej z ważniejszych bitew okresu panowania Bazylego II  https://historix-tours.blogspot.com/2021/07/bitwa-w-wawozie-rzeki-spercheios-16.html