Wilhelm VI Gruby książę Akwitanii i hrabia Poitiers

 

W 1029 r. książę Akwitanii i hrabia Poitiers Wilhelm V Wielki abdykował na rzecz ​​swojego syna Wilhelma VI Grubego, który w 1030 r. ożenił się z Eustachią de Montreuil pochodzącą z drobnej szlachty akwitańskiej. Wilhelm V Wielki zmarł 31 stycznia 1030 roku. Trzecią żoną księcia Wilhelma V Wielkiego była Agnieszka burgundzka, z którą doczekał się dwóch młodszych synów Piotra-Wilhelma i Gwidona-Godfryda oraz córki Agnieszki, a z dwóch poprzednich małżeństw miał Wilhelma VI Grubego nowego władcę Akwitanii i Odona księcia Gaskonii. Za panowania nowego księcia obserwujemy zniknięcie głównych wasali księstwa z otoczenia Wilhelma VI Grubego. Nie pojawiali się na zjazdach możnych (placitum), co należy traktować jako formę utajonego niezadowolenia z jego rządów.

 

 Ruiny Opactwa Świętego Piotra w Maillezais

 

Książę Wilhelm VI Gruby zreorganizował system administracji w księstwie, tworząc w 1032 r. w Poitiers urząd prewota który sprawował władzę sądowniczą i administrację w imieniu księcia.

Agnieszka burgundzka, wdowa po Wilhelmie V Wielkim, a macocha nowego księcia Wilhelma VI Grubego opuściła dwór książęcy i 1 stycznia 1032 r. wyszła za mąż za Godfryda II Martela hrabiego Vendôme i syna potężnego hrabiego Andegawenii Fulka III Czarnego. Dla księżny-wdowy z trojgiem małych dzieci i dwoma najstarszymi pasierbami-księciami, ślub z hrabią Vendôme wydawał się  jedynym logicznym sposobem na odzyskanie należnej jej pozycji i zapewnienia przyszłości dzieciom. Agnieszka burgundzka zorganizowała ligę możnych panów Akwitanii przeciwko księciu Wilhelmowi VI Grubemu, uzyskała wsparcie wicehrabiego Godfryda II z Thouars i jego wasali w tym Wilhelm I baron Parthenay. Agnieszka burgundzka dążyła do osadzenia swoich synów na tronie Księstwa Akwitanii. Jej drugi mąż hrabia Godfryd Martel widział w tym doskonały sposób, by spróbować rozszerzyć swoje włości i wpływy na ziemie będące dotychczas pod wpływami książąt Akwitanii. Książę Wilhelm VI Gruby musiał podjąć walkę o sukcesję po ojcu, mógł liczyć na pomoc swojego przyrodniego brata bękarta, księcia Talmont Wilhelma I Łysego i jego wasali, takich jak Hugon V baron Lusignan.

 

 Mapa polityczna Francji około 1030 r.

 

Od 1033 r. oddziały Godfryda II Martela najeżdżały Poitou przy wsparciu niektórych panów, którzy skupili się wokół hrabiny Agnieszki burgundzkiej. Na początku 1034 r. Godfryd Martel na czele armii opuścił Saumur i wkroczył do hrabstwa Poitiers, po czym udał się do swojego sojusznika w Thouars. W tym samym czasie armia księcia Wilhelma VI Grubego znajdowała się w Moncontour, 15 kilometrów na południe i pustoszyła okolice Loudun i Mirebeau. Dwie armie spotkały się w pobliżu wzgórza Mont-Couer w Taizé. 20 września 1033 r. w pobliżu Saint-Jouin-de-Marnes Wilhelm VI Gruby został pobity i wzięty do niewoli przez hrabiego Godfryda Martela.

Podczas pobytu w niewoli Wilhelma VI Grubego regencję w Akwitanii sprawowała księżna Eustachia i biskup Poitiers Isembert. Gotfryd Martel zmusił  uwięzionego księcia do przekazania mu hrabstwa Saintonge. Odtąd Godfryd zaczął mieć duże wpływy w Akwitanii.

W 1036 r. książę Akwitanii odzyskał wolność dzięki pomocy swojej żony Eustachi, która poprosiła opactwa Poitiers o spłatę swoich należności, dzięki czemu mogła zapłacić okup za męża. Po odzyskaniu wolności Wilhelm VI Gruby natychmiast wznowił wojnę w 1036 r., ale został ponownie pobity i musiał zrezygnować z wyspy Oléron.

15 grudnia 1038 r. w Poitiers zmarł Wilhelm VI Gruby i został pochowany w opactwie Świętego Piotra w Maillezais. Akwitanię odziedziczył jego młodszy przyrodni brat, Odon książę Gaskonii.

 

 

  Opactwo Świętego Piotra w Maillezais

Konwersja Jerzego Rudolfa księcia legnickiego

 

Samodzielne rządy Jerzego Rudolfa w księstwie legnickim trwały w latach 1612-1653. Był to trudny czas dla Śląska ponieważ w latach 1618-1648 trwała wojna trzydziestoletnia.

 

 Jerzy Rudolf książę legnicki z dynastii Piastów

 

W rok po podziale ojcowizny, Jerzy Rudolf po mianowaniu gubernatora księstwa legnickiego,  2 lipca 1613 r. w towarzystwie siedmiu swoich dworzan, w tym Jana von Kreiselwitz, Jana Ernesta von Nostiz, Christian von Schlick wyruszył w długą podróż po Europie. Książę podróżował przez Łużyce, Miśnię, Anhalt, Turyngię, Frankonię, Szwabię i Bawarię aż dotarł do Alp, po czym odwiedził Mediolan, Florencję, Rzym, Genuę, Lukkę i Wenecję. Po powrocie do Szwajcarii przez przełęcze Gryzonii, książę szybko zwiedził Francję, Holandię i całe północne Niemcy, aż w końcu zatrzymał się ponownie u swoich krewnych w Anhalcie. To tutaj 19-letni książę zakochał się w swojej kuzynce pierwszego stopnia  księżniczce Zofii Elżbiecie, córce księcia Anhalt-Dessau Jana Jerzego. Jego matka i jej ojciec byli rodzeństwem. 4 listopada 1614 r. w Dessau doszło do ślubu Jerzego Rudolfa z Zofią Elżbietą anhalcką. Już 14 listopada br młody Piast przebywał w Legnicy, gdzie przygotował się do uroczystego przywitania żony, które odbyło cztery dni później. Wkrótce po ślubie Jerzy Rudolf przeszedł na wyznanie kalwińskie, ale ogłoszono to publicznie w kościołach Legnicy dopiero 14 grudnia 1616 r.

 

 Zofia Elżbieta anhalcka na Dessau

 

W tym samym czasie kuzyn piastowskich książąt brzesko-legnickich elektor-margrabia brandenburski Jan Zygmunt z dynastii Hohenzollernów dokonał  swojej konwersji z wiary luterańskiej na kalwinizm. W 1613 r. brat księcia legnickiego książę Jan Krystian brzeski, dotąd luteranin, zaczął wyznawać kalwinizm. Być może przykład Jana Zygmunta i Jana Krystiana nie pozostał bez wpływu na decyzję Jerzego  Rudolfa w sprawie zmiany wyznania. Przede wszystkim jednak zadecydowała o tym niewątpliwie namową jego żony Zofii Elżbiety anhalckiej żarliwej kalwinki, choć w 1621 r. Jerzy Rudolf powrócił do wyznania luterańskiego, czyli jeszcze przed śmiercią żony. Książęta legnicko-brzescy dokonując konwersji na kalwinizm podkreślili w ten sposób swoje zaangażowanie po stronie Hohenzollernów brandenburskich i Askańczyków anhalckich w toczących się sporach religijnych w Rzeszy. Również elektor Palatynatu Reńskiego i równocześnie przywódca Unii Protestanckiej w Rzeszy wyznawał wiarę Kalwina.

7 lipca 1616 r. w Chojnowie zmarła księżna Anna wirttemberska, wdowa po księciu legnickim Fryderyku IV. Księstwo chojnowskie w latach 1596-1616 stanowiło jej oprawę wdowią. Po jej śmierci księstwo to przypadło właśnie Jerzemu Rudolfowi. Po tym, jak książęta i stany śląskie uznały arcyksięcia Ferdynanda II ze styryjskiej linii Habsburgów za następcę cesarza Macieja Habsburga jako króla Czech, przyszły władca Śląska odebrał osobiście hołd lenny od książąt w dniu 24 września 1617 r. na zamku wrocławskim. Wśród obecnych książąt śląskich był również Jerzy Rudolf.

Wyniesienie na tron czeski Ferdynanda II, wychowanka jezuitów, znanego z ultrakatolickich poglądów, wywołało poważny niepokój protestantów o przestrzeganie w przyszłości postanowień "Listu Majestatycznego" z 1609 r. szczególnie w kwestii wznoszenia zborów protestanckich.

Układ z Münsingen - 14 grudnia 1482 r

 

14 grudnia 1482 r. w Münsingen podpisano traktat zjednoczeniowy hrabstw Wirtembergii-Urach i Wirtembergii-Stuttgart. Obie części Wittembergii zostały ponownie połączone w jedno hrabstwo po trwającym 40 lat podziale obowiązującym od czasu traktatu z Nürtingen z 1442 r. Umowę zawarli między sobą bracia stryjeczni hrabiowie Eberhard V Brodaty i Eberhard VI Młodszy. Na podstawie zapisów umowy hrabia Eberhard V Brodaty przejął władzę w całej Wirtembergii i przeniósł swoją rezydencję z Urach do Stuttgartu, stolicy drugiej części podzielonego kraju. Natomiast Eberhard VI Młodszy został ustanowiony następca Eberharda V Brodatego.

Umowa została wynegocjowana z udziałem przedstawicieli stanów wirtemberskich i była prawnie wiążąca i była tak zwaną umową honorową, która zapewniała niepodzielność kraju i dziedziczność tronu na zasadach primogenitury w Wirtembergii.

 

 Eberhard V Brodaty i Eberhard VI Młodszy

 

Traktat z Münsingen zapobiegł dalszej fragmentaryzacji Wirtembergii, a tym samym stworzył ważny warunek dla wyniesienia Wirtembergii do rangi księstwa już w 1495 r. Dzięki temu udało się zapobiec dalszemu rozkładowi politycznemu już i tak mocno okrojonej Szwabii.

Oprócz dwóch hrabstwa Wirtembergii-Urach i Wirtembergii-Stuttgart swoje pieczęcie pod umową złożyło  dziewięć miast szwabskich: Stuttgart, Tybinga, Urach, Mömpelgard, Nürtingen, Kirchheim, Markgröningen, Schorndorf i Rosenfeld. Dzięki temu miasta odegrały ważną rolę w dziejach hrabstwa i stały się gwarantami jedności Wirtembergii. Udział miast w tej umowie pokazuje, jak bardzo urosło znaczenie polityczne mieszczaństwa szwabskiego w późnym średniowieczu.

 

 Hrabstwa Wirtembergii-Urach i Wirtembergii-Stuttgart