Henryk III Walezy i Ludwika Lotaryńska

 Jesienią 1573 r. nowo wybrany król Polski i Wielki Książę Litewski Henryk Walezjusz, książę Andegawenii, brat króla Francji Karola IX, zmierzając do Krakowa, stolicy swojego nowego królestwa, zatrzymał się w Nancy. Został tutaj przywitany przez szwagra i swoją siostrę, Karola III księcia Lotaryngii i jego żonę Klaudię Walezjusz. Wszyscy członkowie dynastii lotaryńskiej są obecni podczas powitania polskiego króla. Henryk, zakochany w swojej metresie Marii kliwijskiej, żonie Henryka Burbona, księcia Condé, poznał wówczas w Nancy księżniczkę Ludwikę, kuzynkę księcia lotaryńskiego. Ludwika jest piękną kobietą: wysoką blondynką o białej cerze, bardzo delikatnych jasnobrązowych oczach, jej sylwetka jest piękna i wyróżniająca się. Ponadto co istotne Ludwika jest bardzo podobna do Marii kliwijskiej. Po pobycie w Lotaryngii, Henryk wyruszył do Polski. 

Henryk III Walezjusz i Ludwika Lotaryńska

30 maja 1574 r. w Vincennes przedwcześnie zmarł król Francji Karol IX. Henryk dziedziczy po nim tron francuski i powraca potajemnie do ojczyzny. Krótko po powrocie do Francji i wstąpieniu na tron Henryk III, wykorzystując fakt, że Henryk książę Condé uciekł z dworu królewskiego i powrócił do wiary protestanckiej, chciał rozwieść Marię z mężem i ożenić się z nią. Jednak nie zdążył zrealizować swojego planu, ponieważ Maria zmarła 30 października 1574 r. z powodu komplikacji poporodowych. 

Jej śmierć pogrążyła króla w prawdziwym cierpieniu, który staje się destrukcyjny dla niego i wręcz doprowadza go do szaleństwa, z którego trudno mu wyjść. Przy tej okazji manifestuje pierwsze oznaki ekstremalnej pobożności, uczestnicząc w nabożeństwach braterstwa penitentów w Awinionie, gdzie w tym czasie przebywa. 

Jednak na królu spoczywa obowiązek spłodzenia syna i dziedzica korony. Jednocześnie chcąc ukrócić matrymonialne plany swojej matki Katarzyny Medycejskiej, która chciała wydać go za obcą księżniczkę, Henrykowi III mając w pamięci słodka i skromną młoda księżniczka lotaryńską, którą poznał w czasie swojego pobytu w Nancy decyduje się na poślubienie jej, tym bardziej, że jest ona bardzo podobna do miłości jego życia. 

W styczniu 1575 r. król wysłał do Lotaryngii swoich dwóch zaufanych ludzi, Filipa Huraulta de Cheverny i Michała Du Guast, markiza de Montgaugera, aby przedstawić swoją propozycję małżeństwa. Księżniczka Ludwika przebywała w tym czasie w Saint-Nicolas-de-Port, gdy wysłannicy króla pojawili na dworze jej ojca księcia Mikołaja w Château de Nomeny. Książę Mikołaj nie czekając na konsultację, wyraził zgodę na ten związek. 

Henryk III Walezjusz

Kiedy Ludwika została poinformowana o królewskiej propozycji zamąż pójścia, nie uwierzyła w to. Małżeństwo to zaskoczyło również najbliższe otoczenie Henryka III. Zadziwiło dwór i cały kraj, ponieważ ślub z księżniczką lotaryńską wydawał się skromną partią jak dla króla Francji. Henryk III, wahał z powodu możliwości utraty swojej wolności, bał się dominującej kobiety. Wybrał więc Ludwikę, która z pewnością będzie delikatną i powściągliwą żoną. Królewski wybór rozczarował i zmartwił Katarzynę Medycejską. Królowa–matka obawiała się, że księżniczka z Lotaryngii otwarcie poprze partię katolicką na czele której stali jej kuzyni Gwizjusze, co stwarzało ryzyko zwiększenie ich siły w królestwie. 

Z tego też powody na początku relacje między Ludwiką a Katarzyną są trudne. Ale z czasem królowa-matka doceniła dobroć i pokorę swojej synowej. 

Król pragnąc bardziej uświetnić swoje małżeństwo, połączył je ze swoją koronacją zaplanowaną na 13 lutego. Postanowił, że ślub odbędzie się dwa dni później. Tak więc 15 lutego 1575 r. w katedrze w Reims odbył się ślub Ludwiki lotaryńskiej z królem Francji Henrykiem III.  

Ceremonia ślub odbyła się „w wielkim triumfie, z trąbami i obojami, we wtorek Wielkiego Postu”. 

Henryk III, „bogato ubrany, został wprowadzony do kościoła”, aby poślubić Ludwikę. Za nim szła „duża liczba kardynałów, panów, rycerzy, kapitanów i dżentelmenów”. „Bardzo długi płaszcz z fioletowego aksamitu, w całości usiane złotymi liliami”, obejmował jego ramiona a „kilku młodych kawalerów i dam” wsparło jego ciężki strój. „Potem szła królowa matka królów”, a za nią podążały „inne księżniczki, panie i dziewczęta, bardzo bogato ubrane i ozdobione. " Po Mszy świętej odbył się „wspaniały i królewski obiad”. 

Pod koniec miesiąca razem wjechali do stolicy, którą Henryk opuścił 1,5 roku wcześniej wyjeżdżając do Polski. Ludwika jest teraz królową Francji. 

Po ślubie z Ludwiką lotaryńską przygody Henryka III z kobietami wydawały się bardziej dyskretne. Z szacunku dla swojej ukochanej żony organizował spotkania z „damami”, z dala od pałacu, w paryskich rezydencjach. Wyjątkowo Henryk III wybrała Ludwikę na żonę ze względu na jej piękno i ducha, a nie ze względów politycznych, jak miało to miejsce w przypadku większości ślubów królewskich. Ludwika Lotaryńska zajmuje bardzo ważne miejsce w sentymentalnym i duchowym życiu króla. Ta niemal wyjątkowa bliskość pary królewskiej nie powstrzymała jednak króla przed kontynuowaniem jego dyskretnych przygód z mnóstwem pięknych i zabawnych młodych dziewcząt.  

Ludwika Lotaryńska

Co w sposób jednoznaczny zadaje kłam wszelkim plotkom o homoseksualizmie króla Henryka III. Mówiło się, że śmierć Marii klewijskiej, pierwszej miłości Henryka, dobiła go tak bardzo, że zwraca się ku mężczyznom. Nie będzie już chciał kochać żadnej innej kobiety. Homoseksualizm króla jest wymysłem protestantów. Krytycy pojawili się z każdej strony, źle rządzi, podczas gdy wojny religijne niszczą kraj. Henryk otacza się słynnymi „mignon”, tymi młodymi wojownikami, prawdziwymi rzeźnikami na polach bitew, ale wypudrowanymi, pachnącymi i z pozornymi kolczykami w uszach. W czasach, gdy jesteś facetem, tym prawdziwym, nie wolno ci się myć, musisz śmierdzieć kozłem i musimy biegać wokół kobiet chrząkając. Totalne niezrozumienie...  

 

TAK, Ludwika i Henryk szaleńczo się kochali i byli ze sobą szczęśliwi, mimo tego, że nie doszukali się potomstwa. I to denerwowało. Kochające małżeństwo, w tamtych czasach... nie istniało. 

Henryk III Walezjusz, Ludwika Lotaryńska i w środku królowa-wdowa Katarzyna Medycejska

Bolesław III Rozrzutny dziedzicznym lennikiem czeskim

 9 maja 1329 r. książę legnicki i brzeski Bolesław III Rozrzutny wraz z synami został zmuszony do złożenia we Wrocławiu hołdu lennego królowi Czech Janowi Luksemburskiemu. Kim było owe książątko? 

 

Nagrobek Bolesława III Rozrzutnego

 

23 września 1291 r. urodził się Bolesław III Rozrzutny (Hojny) książę na Legnicy, Brzegu i Wrocławiu w latach 1296–1311, 1306–1307 w Kaliszu, 1308–1311 w Opawie, od 1311 książę brzeski, 1312–1342 legnicki, 1323–1338 w Namysłowie, od 1329 dziedziczny lennik czeski. 

Książę Bolesław nie miał łatwego życia. W wieku 5 lat stracił ojca Henryka V Grubego. Opiekę nad nim sprawowała matka Elżbieta oraz stryj Bolko I Surowy książę świdnicko-jaworski, a po jego śmierci biskup wrocławski Henryk z Wierzbnej. Jednak dzięki intrygom króla Czech i Polski Wacława II biskup został odsunięty od opieki nad Bolesławem, który został wysłany na dwór praski. Tutaj młody książę poznał a następnie poślubił córkę króla, Małgorzatę. Dzięki temu małżeństwu Bolesław i jego synowie mogli starać o tron czeski i polski. 

Po śmierci teścia Wacława II i nagłej śmierci szwagra Wacława III, Bolesław ogłosił się „haeres Regni Poloniae” tj. dziedzicem Królestwa Polskiego. 

Siły księcia Bolesława III były zbyt małe, by skutecznie konkurować o spadek po Przemyślidach, z nowymi królami czeskimi Rudolfem III Habsburgiem, Henrykiem Karynckim czy też Janem Luksemburskim. Szansę na opanowanie polskiego dziedzictwa, zostały jednak również zaprzepaszczone, po nieudanej próbie opanowania Kalisza, w latach 1306–1307 i przegranej wojnie z księciem głogowskim, Henrykiem III.  

Kosztowna polityka księcia mocno zadłużyła księstwo i bogate mieszczaństwo wrocławskie w 1311 roku wymusiło wspólnie z młodszymi braćmi księcia podział księstwa na trzy części. Bolesław dostał księstwo brzeskie, Henryk VI Dobry księstwo wrocławskie a Władysław otrzymał księstwo legnickie.  

Już w roku 1312 Bolesław przejął księstwo legnickie a Władysław zajął się karierą kościelną. 

W latach 1314-1317 Bolesław na książętach głogowskich zdobył Wołów i Lubiąż a na mocy pokoju krakowskiego z 10 sierpnia 1323 odebrał im Namysłów, Bierutów, Kluczbork, Byczynę i Wołczyn. 

29 września 1341 r. Bolesław wziął udział w zjeździe monarchów w Poznaniu z okazji ślubu Kazimierza Wielkiego z Adelajdą heską. 

 Nagrobek Bolesława III Rozrzutnego

Zofia Hohenzollern księżna elektorowa Saksonii

 Zofia Hohenzollern była najmłodszą córką elektora margrabiego Brandenburgii Jana Jerzego I i jego drugiej żony księżniczki Sabiny Hohenzollern z linii Ansbach. Zarówno od strony matki (jej babką była Zofia Jagiellonka) jak i ojca (jego babką była Barbara Jagiellonka), Zofia była praprawnuczką króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Kazimierza IV Jagiellończyka. 25 kwietnia 1582 r. w Dreźnie Zofia wyszła za mąż za elektora księcia Saksonii Krystiana I. W chwili ślubu Zofia miała 14 lat a jej małżonek 22 lata. Rok później urodziła swoje pierwsze dziecko, syna Krystiana II. 

Zofia Hohenzollern, księżniczka brandenburska

Krystian I był uzależnionym od hazardu alkoholikiem i władzę w Saksonii sprawowali jego urzędnicy. Na dworze książęcym trwała walka między koteriami i odłamami protestantyzmu. Krystian I odrzucił ortodoksję luterańską swojego ojca na rzecz filipizmu, ale nigdy otwarcie nie zadeklarował konwersji na kalwinizm. Tym samym jego prawdziwe intencje pozostały niejasne. Po śmierci Krystiana I w 1591 r., który zmarł w wieku 31 lat, jego trzej synowie byli jeszcze nieletni. Najstarszy, książę elektor Krystian II, miał zaledwie 8 lat. Zgodnie z testamentem zmarłego rządy regencyjne objął książę Saksonii-Weimar Fryderyk Wilhelm I i margrabia Brandenburgii Jan Jerzy I. Jednak wbrew woli Krystiana I ze względów majątkowych administracja państwowa była kierowana wyłącznie przez Fryderyka Wilhelma I, który osiadł w Torgau.  

Ale matka Krystiana II, we współpracy ze szlachtą i teologami, również miała decydujący wpływ na rządy opiekuńcze. Zofia była gorliwą luteranką i walczyła z kryptokalwinizmem, który rozszerzał się w Saksonii. Po śmierci Krystiana I Zofia zorganizowała w latach 1591-1593 czystkę filipistów i kryptokalwinistów. Do więzienia trafił między innymi kanclerz elektoratu kalwinista Nikolaus Krell, przeciwnik luteranizmu. Księżna elektorowa uwięziła go w twierdzy Königstein. Został aresztowany dzień przed pogrzebem Krystiana I. Książę Fryderyk Wilhelm I wspierał prześladowanie kryptokalwinistów. 

Krystian I, elektor książę Saksonii

Wszystkich pastorów zobowiązano do złożenia przysięgi posłuszeństwa wobec zapisów Księgi Zgody. Oczywiście księżnę wspomagał w tych rozgrywkach Fryderyk Wilhelm I weimarski. Dzięki temu Elektorat Saksonii wypadł z sojuszu z kalwińskim Elektoratem Palatynatem Reńskim. Reichshofrat potwierdził wyrok śmierci na Krella, mimo braku jakichkolwiek dowodów winy czy spisku. Nie pomogły listy z wezwaniem o zastosowanie prawa łaski ze strony królowej Anglii Elżbiety I i króla Francji Henryka IV Wielkiego. Następnie 9 października 1601 r. Zofia kazała stracić Nikolausa Krella na rynku w Dreźnie. Nawet osobiście uczestniczyła w jego egzekucji. Księżna elektorowa dopełniła aktu osobistej zemsty. 

Był to znak, że luterański dom Wettinów sprzeciwia się herezji kalwińskiej. Wykopało to głęboki rów między kalwińskim Elektoratem Palatynatu Reńskiego a Elektoratem Saksonii, który było bardzo ciężko zakopać. Tą niechęć do współpracy między Wettinami z Saksonii a Wittelsbachami z Palatynatu Reńskiego można dostrzec w trakcie Wojny Trzydziestoletniej.

Fryderyk Wilhelm I, książę Saksonii-Weimar

W 1601 r. Krystian II osiągnął pełnoletniość, jednak popadł w alkoholizm, co pozwoliło Zofii w dalszym ciągu wpływać na politykę elektoratu. Dzięki temu księżna elektorowa mogła zemścić się na byłym kanclerzu Krellu. A Saksonia pozostała wierna wobec cesarskiego, katolickiego domu Habsburgów. Na luterańskim dworze saskim zaczęto nawet mówić, że "politycznie jesteśmy papistami". 

Krystian II, elektor książę Saksonii

12 września 1602 r. udało się Krystiana II wydać za Jadwigę, córkę króla duńskiego Fryderyka II. Mariaż ten zaaranżowała jej matka Zofia i dziadek książę Meklenburgii-Güstrow Ulryk III bez zgody duńskiej Rady Państwa. Jej starsze siostry: Anna poślubiła króla Szkocji i Anglii Jakuba I a Elżbieta księcia Brunszwik-Wolfenbüttel Henryka Juliusza. Brat Krystian IV był królem Danii i Norwegii. Związki rodzinne z duńską i angielską rodziną królewską oraz z dolnosaskim domem Welfów kosztowały młodego elektora niezwykle wysoki posag w wysokości 75 000 talarów i organizację wyjątkowo wspaniałego wesela. Wzmocniło to również luterański obóz polityczny w północnych Niemczech.  

Zofia Hohenzollern, księżna elektorowa saska

Zofia jako księżna wdowa mieszkała na zamku w Rochlitz do 1602 r., następnie na zamku Colditz do 1611 r., który ozdobiła przepięknymi ogrodami a następnie w tzw. Domu Pani Matki. Zmarła 7 grudnia 1622 r. w wieku 55 lat na zamku w Colditz. 

Zamek w Colditz