Protestantyzm
szerzył się w Rzeszy, ale trawił go rozłam na dwa wrogie sobie obozy:
luterański pod przewodnictwem elektora-księcia Saksonii z rodu Wettinów i mniej
liczny, ale bardzo żywy kalwiński pod przewodnictwem elektora-hrabiego
Palatynatu Reńskiego z rodu Wittelsbachów. Wśród katolików wzmagała się
gorliwość po Soborze Trydenckim, głównie za sprawą Jezuitów, którzy zyskiwali
coraz większy wpływ na książąt, nakłaniając ich do prześladowania protestantów.
Szczególną gorliwością religijną odznaczali się zawsze książęta bawarscy z rodu
Wittelsbachów, wszystkich zaś w swojej arcykatolickości przewyższał Maksymilian
I (pan. 1597-1651). Od początku swoich rządów stał się on przywódcą obozu
katolickiego w Niemczech, ponieważ następcy cesarza Karola V z rodu Habsburgów zachowywali się
powściągliwie ze względu na stosunki panujące w swoich krajach dziedzicznych
oraz na potrzebę pomocy książąt protestanckich w obliczu zagrożenia ze strony
Turcji.
Mimo
tego zagrożenia ze wschodu spór w Rzeszy narastał. Pogłębiały go różnego rodzaju
występki. Wystarczy chociażby wspomnieć casus wyjętego spod prawa miasta
cesarskiego Donauwörth, czy też podniesione na Sejmie Rzeszy w Ratyzbonie w
1608 r. żądania zwrotu dawnych dóbr
kościelnych przejętych przez protestantów. Na dworach książąt protestanckich
zapanował gorączkowy strach. Zagrożeni protestanccy książęta południowoniemieccy oraz
wolne miasta cesarskie zawarły 14 maja 1608 r. w wiosce Ahausen, niedaleko
Oettingen tzw. Unię, dla wspólnej obrony, zapraszając do niej pozostałych
współwyznawców. Z czasem przystąpili do niej inni książęta i pewna liczba miast
południowoniemieckich. Na czele Unii stał elektor Palatynatu Reńskiego Fryderyka IV, a książę Anhalt-Bernburg Chrystian II został wodzem ewentualnych sił zbrojnych związku. Do
związku należał również hrabia-palatyn i książę Neuburga Filip Ludwik (pan.
1569-1614). Przywódcy Unii nawiązali stosunki ze Zjednoczonymi Prowincjami Niderlandzkimi
oraz królem francuskim Henrykiem IV (pan. 1589-1610). W odpowiedzi na to
katoliccy książęta duchowni Bawarii, Frankonii i Szwabii wraz z księciem
bawarskim Maksymilianem I utworzyli w 1609 r. Ligę i weszli w porozumienie z
Hiszpanią. Władzę zwierzchnią i kierownictwo wojskowe objął Maksymilian I. Z
czasem dołączyli do niej inni katoliccy książęta, biskupi, prałaci i opaci.
Wojna
zawisła na włosku w 1609 r. w związku z wygaśnięciem na chorym psychicznie
Janie Wilhelmie (pan. 1592-1609) dynastii panującej w księstwach
Jülich-Kleve-Berg i hrabstwach Marku i Ravensbergu oraz baronostwa Ravenstein. Dwoma
głównymi pretendentami do spadku byli: elektor-margrabia Brandenburgii Jan
Zygmunt oraz syn hrabiego-palatyna i księcia Neuburga, Wolfgang Wilhelm. Obaj
luteranie.
Wolfgang Wilhelm, hrabia-palatyn i książę Palatynatu-Neuburga, syn Filipa Ludwika i Anny księżniczki Jülich-Kleve-Berg
W
Księstwie Pruskim, stanowiącym lenno polskie, w linii księcia Albrechta
Hohenzollerna (pan. 1525-1568) jego syn Albrecht Fryderyk (pan. 1568-1618),
który z powodu choroby umysłowej stał się nie zdolny do rządzenia, ożenił się
jednak wcześniej z najstarszą z księżniczek Jülich-Kleve-Berg Marią Eleonorą, która
wniosła w ten sposób do Domu Hohenzollernów godne uwagi roszczenia do tych
księstw. Kiedy za zgodą strony polskiej kuratelę i rządy w Prusach Książęcych
po linii ansbachskiej Hohenzollernów objęli elektorzy-margrabiowie
brandenburscy, elektor-margrabia Joachim Fryderyk (pan. 1598-1608), ożenił się
z Eleonorą, córką księcia pruskiego Albrechta Fryderyka i Marii Eleonory z Jülich-Kleve-Berg.
Swego syna Jan Zygmunt, późniejszego elektora-margrabiego (pan. 1608-1619), dla pewności, ożenił z jej siostrą Anną,
księżniczką pruską. Podbudowało to dodatkowo uprawnienia Hohenzollernów
brandenburskich do dziedzictwa Jülich-Kleve-Berg z jednej strony, a z drugiej
do ubiegania się o zgodę królów polskich na sukcesję po Albrechcie Fryderyku w
Księstwie Pruskim.
Swoje
roszczenia do osamotnionego Księstwa Jülich-Kleve-Berg posiadali również
hrabiowie-palatyni i książęta z Neuburga i Zweibrücken, którzy ze związków z
księżniczkami Jülich-Kleve-Berg mieli synów. Byli to książę Neuburga Filip
Ludwik, który w 1574 r. ożenił się z Anną, drugą siostrą ostatniego księcia
Jülich-Kleve-Berg Jana Wilhelma, oraz jego młodszy brat książę Zweibrücken Jan
I (pan. 1569-1604), który w 1579 r. poślubił młodszą siostrę Anny, a trzecią z
pośród nich, Magdalenę. Jednak realne szansę na objęcie dziedzictwa po Janie
Wilhelmie posiadał Filip Ludwik, ponieważ Księstwo Zweibrücken po śmierci Jana
I w 1604 r. zostało podzielone między jego trzech synów: Jana II (pan.
1604-1635) który przejął Zweibrücken, Fryderyka Kazimierza (pan. 1604-1645) -
Landsberg, i Jana Kazimierza (pan. 1604-1652) - Kleeburg. Byli oni zbyt słabi,
aby wyegzekwować swoje roszczenia do spadku. Dodatkowo w 1610 r. między
książętami z Neuburga i Zweibrücken wybuchł spór o to kto ma być opiekunem
niepełnoletniego elektora Palatynatu
Reńskiego Fryderyka V. Zgodnie z postanowieniami „Złotej Bulli” z 1356 r.
opiekę nad niepełnoletnim jeszcze Fryderykiem V oraz administrowanie Elektoratem
Palatynatu Reńskiego sprawować miał najbliższy męski krewny. Był nim książę Neuburga Filip Ludwik. Jednak już przed śmiercią Fryderyk IV wyznaczył kalwińskiego księcia
Zweibrücken, Jana II, na opiekuna i administratora Elektoratu. W ten sposób chciano wykluczyć luterańskiego Filipa Ludwika z kurateli nad małoletnim kalwinem Fryderykiem V. W związku z tym jesienią
1610 r. Fryderyk V dostał się pod opiekę Jana II, który przybył i zamieszkał w
Heidelbergu. Filip Ludwik, który przybył prawie w tym samym czasie, nie został wpuszczony
do Heidelbergu. Konsekwencją tego był ostry spór między dwoma tymi liniami
Wittelsbachów.
Wracając
jednak do księstwa Jülich-Kleve-Berg. Kolejnym pretendentem do wakującego
księstwa był margrabia Burgau Karol, morganatyczny syn uksiążęconego hrabiego
Tyrolu Ferdynanda II z dynastii Habsburgów. Roszczenia zgłaszał w imieniu
swojej żony, Sybilli , czwartej spośród sióstr zmarłego Jana Wilhelma. Jednak
na niekorzyść tej pary działał fakt, że nie mieli aktualnie dzieci, a po za tym Sybilla była czwarta w kolejce, ustępując miejsca starszym siostrom(!).
Zjednoczone księstwa Jülich-Kleve-Berg i hrabstwo Mark
Reprezentujący
interesy Brandenburgii margrabia Ernest – brat elektora – zawarł z Neuburgiem,
przy pośredniczącym udziale hrabiego krajowego heskiego Maurycego Uczonego,
tymczasowe polubowne porozumienie dotyczące kwestii księstw - 10 czerwca 1609
r. w Dortmund uzgodniono wspólne rządy w księstwach (kondominium). Stany
księstwa złożyły hołd obu władcom. Cesarz Rudolf II odmówił uznania współrządów
Neuburczyka i Brandenburczyka nad dolnoreńskimi księstwami, których komisarzem
cesarskim mianował biskupa Pasawy i Strasburga Leopolda V Habsburga. W taki o
to sposób główna twierdza w kraju, Jülich, pozostała w rękach cesarza. Wzmogło
to niepokój wśród protestantów. W 1610 r. Brandenburgia przyłączyła się do Unii
protestanckiej, co oznaczało jawne zerwanie z cesarzem. Jednak już w 1610 r.
Francja i Niderlandy wymusiły na Leopoldzie V opuszczenie Jülich. W odwecie 7
lipca 1610 r. cesarz Rudolf II oświadczył, że wakujące lenno przekazuje
elektorowi-księciu Saksonii Chrystianowi II z rodu Wettinów, którego brat i
następca Jan Jerzy ożenił się w 1607 r. z córką księcia pruskiego Albrechta
Fryderyka i Marii Eleonory, Magdaleną Sybillą. W ten sposób cesarz zaszachował
Brandenburgię od południa, gdyż Saksonia zagroziła wręcz wtargnięciem w granice
Marchii, gdyby ta wysłała wojska nad Ren. Oznaczałoby to wzmocnienie obozu
habsburskiego i Unia protestancka zwróciła się o pomoc do Francji. Tylko śmierć
Henryka IV, zamordowanego przez katolickiego fanatyka w 1610 r. odwlekła
starcie zbrojne. W celu zapobieżenia konfliktu zbrojnego z Saksonią i cesarzem
Berlin zabiegał o porozumienie z Dreznem. Zabiegi te doprowadziły 21 marca 1611
r. do zawarcia w Jüteborgu porozumienia, w którym elektor-margrabia Jan Zygmunt
zaakceptował roszczenia Saksonii.
Porozumienie
Brandenburgii z Saksonią nie miało większych konsekwencji, gdyż elektor
Chrystian II wkrótce po porozumieniu zmarł, ponadto Neuburczyk zdecydowanie
przeciwstawił się dopuszczeniu Saksonii do udziału w podziale spadku. Wolfgang
Wilhelm dostrzegając dla siebie niebezpieczeństwo we wzajemnym zbliżeniu
pomiędzy Berlinem a Dreznem, sam spróbował ryzykownej gry dyplomatycznej tzn.
zbliżyć się do obozu katolickiego.
W
tym czasie elektor brandenburski Jan Zygmunt, aby pozyskać sobie ludność
wymienionych księstw oraz Zjednoczonych Prowincji Niderlandzkich, przeszedł w
1613 r. na kalwinizm, a następnie w 1615 r. oświadczył, że rezygnuje z
przysługującego mu na mocy augsburskiego pokoju religijnego prawa do narzucania
swojego wyznania poddanym. Była to jak na ówczesne czasy rzecz niespotykana. Ze
swej strony Wolfgang Wilhelm, syn Filipa Ludwika i Anny Jülich-Kleve-Berg, aby
uzyskać poparcie cesarza, dworu madryckiego oraz arcybiskupa-elektora Kolonii
Ferdynanda (pan. 1612-1650), pochodzącego z bawarskiej linii Wittelsbachów, rozpoczął
dość ryzykowną grę na dwa fronty. Miało to jeszcze bardziej wzmocnić jego szanse
do spadku i uzyskać przychylność Bawarii, a tym samym uzyskać przewagę nad
Domem Hohenzollernów.
Maksymilian , książę Bawarii i przywódca katolików w Rzeszy
Wolfgang
Wilhelm i Maksymilian I bawarski znali się od młodzieńczych lat. Przyjaźnili
się. Maksymilian, gdy nie studiował, lubił podróżować. Jeździł zarówno na dwór
rodziców w Monachium, jak i do Eichstätt, a zwłaszcza do Neuburga nad Dunajem.
Jego ojcu, księciu Wilhelmowi V bawarskiemu, nie podobało się, że Maksymilian
często odwiedzał luterański dwór neuburski. Dlatego też, zawsze musiał prosić o
pozwolenie na ten wyjazd. Jego ojciec zawsze wysyłał z nim jezuitę Grzegorza z
Walencji. Maksymilian był wielkim miłośnikiem polowań i na zalesionym terenie
księstwa neuburskiego mógł się oddawać tej przyjemności. Ale Wolfgang Wilhelm
również lubił przebywać na dworze w Monachium.
Grzegorz z Walencji, jezuita, teolog i wpływowy doradca książąt bawarskich
Już
pod koniec 1611 r. Wolfgang Wilhelm przybył na książęcy dwór bawarski w
Monachium w celu omówienia z Maksymilianem różnych spraw związanych z księstwem
Jülich-Kleve-Berg. Podczas tej wizyty powiedział Maksymilianowi, że zwiąże się
bliższymi więzami rodzinnymi z bawarskim domem panującym i że byłby bardzo
szczęśliwy, gdyby mógł poprosić o rękę jego siostry Magdaleny. Na wypadek,
gdyby Magdalena została jego żoną, zaproponował, że ona i jej cały dwór i
otoczenie „powinno być całkowicie wolne i nieskrępowane” w swojej religii.
Maksymilian z zadowoleniem przyjął deklarację Wolfganga Wilhelma i zapewnił go,
że mimo całej przyjaźni, różnice religijne mogą stanowić przeszkodę. Mimo
wszystko przekazał sprawę swojemu ojcu Wilhelmowi V. Z tą odpowiedzią Wolfgang
Wilhelm powrócił do Neuburga.
Wilhelm V Pobożny, książę Bawarii
Obaj
książęta bawarscy postanowili bardzo szybko udzielić księciu neuburskiemu odpowiedzi.
Podkreślili, że nie mają nic przeciwko niemu, jego pozycji ani jego rodzinie,
ale problemem są różnice religijne. Dlatego też, Maksymilian powiadomił
Wolfganga Wilhelma, że powinien przysłać jednego ze swoich posłów, aby
negocjować z nim tą kwestię. Rozmowy rozpoczęły się w Monachium. Maksymilian
polecił posłowi z Neuburga, aby przekazał Wolfgangowi Wilhelmowi, że on i jego
ojciec, tak jak wcześniej, są mu oddani. Ponieważ jednak nigdy wcześniej w
historii bawarski dom panujący nie zgodził się na małżeństwo księcia lub
księżniczki o różnych wyznaniach, prosili go aby rozważył, idąc za
wzorem swoich przodków, względy religijne.
Gdyby
jednak Wolfgang Wilhelm zdecydował się posłuchać jego rady i „dał się
poprowadzić właściwą drogą” poprzez nauczanie religii katolickiej, nie tylko
doszłoby do małżeństwa, którego sobie życzył, ale także poparłby go w sporze o
sukcesję w krajach nad Dolnym Renem.
Rozpoczęły
się rokowania w Neuburgu i poseł wrócił do Monachium, aby dostarczyć odpowiedź
od księcia neuburskiego. Dano do zrozumienia, że Wolfgang Wilhelm spodziewał
się lepszej odpowiedzi. To nie pierwszy raz, kiedy ludzie różnych wyznań biorą
ślub. Dodatkowo stwierdził ponownie, że Magdalena i cała jej świta będą mieli gwarancje,
że mogą swobodnie i bez przeszkód praktykować swoją religię. Neuburczyk
przypomniał, że w Düsseldorfie, stolicy i rezydencji stanów księstwa
Julich-Kleve-Berg, „są wszystkie kościoły katolickie”. „Bardziej szanowana” i
większa część szlachty to katolicy. On sam zagwarantuje, że ta katolicka
szlachta będzie „chroniona w każdy możliwy sposób” i będzie troszczyć się o ich
dobro.
Przyniosłoby
to korzyści tamtejszemu Kościołowi katolickiemu. Elektor- arcybiskup Kolonii
Ferdynand, brat Maksymiliana, mógłby zadbać o to, aby ich siostra Magdalena była całkowicie
wolna w swoich praktykach religijnych.
Sam
Wolfgang Wilhelm, dzięki kontaktom z katolicką żoną, miałby większe niż
dotychczas możliwości poznania wiary katolickiej. Gdyby jednak Maksymilian nie
był usatysfakcjonowany tymi propozycjami, książę Wolfgang Wilhelm da się
namówić na przyjazd do Monachium na religijną dysputę, aby jeszcze wyraźniej
zademonstrować swoją dawną przyjaźń z Maksymilianem.
Księciu
bawarskiemu spodobała się ta oferta. Miał nadzieję, że w przemówieniu
religijnym uda mu się pokazać przyjacielowi „jego błąd w religii” i być może
nakłoni go to do przejścia na katolicyzm.
Już
20 kwietnia i 9 maja 1612 r. książę neuburski – wierny wyznawca religii
luterańskiej, teologicznie wykształcony i doświadczony w dysputach - przybył do
Monachium na tajne rozmowy religijne. Czuł się coraz bardziej przytłoczony
przez książąt bawarskich, którzy planowali jego nawrócenie od 1599 r. Doskonale
też zdawał sobie sprawę iż to z tego powodu odrzucali obiecujące małżeństwo z
Magdaleną.
Ale
ponieważ różnice religijne były przeszkodą, Wolfgang Wilhelm chciał, jak
później stwierdził w liście do cesarskiego ministra w Wiedniu, biskupa Melchiora
Klesla, nawrócić księcia Maksymiliana na luteranizm.
Na
przełomie 1612/1613 r. Wolfgang Wilhelm za wiedzą rodziców przebywał na dworze bawarskim w Monachium, aby omówić z księciem Maksymilianem procedury planowanej komisji
cesarskiej w Erfurcie, w trakcie której miały być rozpatrzone i wyjaśnione
roszczenia do osieroconego księstwa Jülich-Kleve-Berg.
10
stycznia 1613 r. Wolfgang Wilhelma poinformował swojego ojca Filipa Ludwika, o
swoich staraniach o rękę Magdaleny bawarskiej. Filip Ludwik jako wytrawny
polityk i „chytry lis” przychylnie odniósł się do planów syna.
Już
dużo wcześniej ojciec poprosił młodego Neuburczyka, aby rozważył ślub. Ale
Wolfgang Wilhelm, mający już 34 lata, odpowiedział ojcu, że może pojąć za żonę
tylko taką kobietę, której dom wesprze go w walce o dziedzictwo nad Dolnym
Renem. Pod tym względem nie mógł liczyć na Brandenburgię. Wiosną 1613 r. nie powiódł
się jego projekt małżeństwa z najstarszą córką elektora Jana Zygmunta i Anny
pruskiej, księżniczką brandenburską Anną Zofią. Kiedy Wolfgang Wilhelm zabiegał
o rękę tej księżniczki i jednocześnie prosił o pozostawienie mu całego dziedzictwa
Jülich-Kleve-Berg, Jan Zygmunt dał się tak bardzo ponieść swojemu gwałtownemu
temperamentowi, że spoliczkował Neuburczyka. Było to jawną zniewagą i w
naturalny sposób podzieliło oba domy książęce. Filip Ludwik powiedział wówczas,
że małżeństwo było z jego strony bardzo pożądane, „aby nasi poddani trzymali
się nauki Ewangelii, a Kalwini nie popadli w straszne błędy”.
Jan Zygmunt, elektor-margrabia brandenburski
Co
do planów ożenku z Magdaleną, to związek z Bawarią nie był przeciwko Filipowi
Ludwikowi. Dlatego też stary Neuburczyk, oświadczył: „Lepsze małżeństwo
prawdopodobnie nie jest możliwe dla mojego syna, a to jest tak jasne, że nie
wymaga szczegółowej dyskusji. Jedynie różnica w religii jest niepokojąca,
ponieważ najwyższa jedność, zwłaszcza w odniesieniu do przekonań religijnych,
uszczęśliwia małżeństwo. Jednak różnice religijne nie są zakazane w Słowie Bożym;
Można mieć nadzieję i poważnie patrzeć na to, że ktoś porównuje się pod
względem religii na korzystnych warunkach; a tak, sama księżniczka może przejść
na Kościół luterański”.
Filip
Ludwik nie zapomniał też o polityce. Zaproponował również udział rodziny książęcej w podtrzymaniu negocjacji z domem
bawarskim. Wydał rozkaz rozpoczęcia rokowań w Monachium, ale z dyplomatyczną
wprawą. Poinstruował syna i posłów, że narzekania na Hohenzollernów nie mogą
być zbyt duże, aby Wittelsbachowie bawarscy nie wykorzystali trudnego położenia
politycznego książąt neuburskich i nie postawili im zbyt twardych warunków.
Filip
Ludwik rozważył więc ze zwykłą przezornością wszystkie korzyści, jakie mogą
wyniknąć z sojuszu z Bawarią. Jego obawy religijne zmniejszyła nadzieja, że
księżniczka Magdalena nawróci się na luteranizm.
Filip Ludwik hrabia-palatyn i książę Palatynatu-Neuburga
W
następnych miesiącach książęta bawarscy Maksymilian I i jego ojciec Wilhelm V
poprosili Wolfganga Wilhelma o studiowanie katolickich pism - a zwłaszcza
katechizmu Petrusa Canisusa – i omówienie ich z nimi i niektórymi ojcami
jezuitami podczas jego pobytów w Monachium, które stawały się coraz częstsze.
Wolfgang Wilhelm, po początkowej niechęci, poddał się tej procedurze z należytą
starannością i coraz większą gorliwością, co dodatkowo podsycał fakt, że komisja
cesarska w Erfurcie nie przyniósł żadnych rozstrzygnięć w sprawie dziedzictwa w
księstwie Jülich-Kleve-Berg, co młody Neuburczyk postrzegał również jako swoją
osobistą porażkę.
Wolfgang
Wilhelm całkowicie stracił nadzieję na poparcie neburskich roszczeń przez
luterańskich książąt Rzeszy i, nie tylko pod tym wrażeniem, postanowił nawrócić
się, aby uzyskać oparcie w obozie katolickim, które obiecał mu ojciec i bracia
jego bawarskiej oblubienicy.
Magdalena, księżniczka bawarska, kandydatka na żonę Wolfganga Wilhelma
Już
wiosną 1613 r. na prośbę Wolfganga Wilhelma Maksymilian kazał sporządzić raport
do Rzymu o planowanej konwersji i poprosił papieża o udzielenie dyspensy na
małżeństwo z Magdaleną z powodu zbyt
bliskiego pokrewieństwa. Dziadkiem Wolfganga Wilhelma ze strony matki był książę
Jülich-Kleve-Berg Wilhelm V Bogaty. Po raz drugi ożenił się 18 lipca 1546 r. z
arcyksiężną Marią Habsburg, córką przyszłego cesarza Ferdynanda I. Jego matka
Anna była córką tej dwójki. Natomiast babką Magdaleny ze strony ojca była Anna
Austriaczka, również córka cesarza Ferdynanda I. Jej synem był Wilhelm V bawarski,
ojciec Magdaleny.
Do
Rzymu wyszła informacja, że Wolfgang Wilhelm jest zdecydowany kontynuować swoje
nawrócenie z całą odwagą. Czytał z niepodzielną uwagą ojców Kościoła i księgi,
które polecał mu Maksymilian i starał się jak najdokładniej ich nauczyć. Prosił
Maksymiliana, aby wspierał go w modlitwach, aby Bóg udzielił mu
błogosławieństwa i łaski, aby mógł dojść do pełnego poznania prawd wiary.
Maksymilian zrobił też wszystko, aby wzmocnić swoje postanowienie. Wreszcie
Maksymilian poprosił papieża, aby zaopiekował się młodym Neuburczykiem
posiadającym katolickie podstawy, „co dałoby mu więcej odwagi i siły do
przezwyciężenia wszelkich przeszkód i wątpliwości”.
Zanim
nadeszła odpowiedź z Rzymu, Wolfgang Wilhelm był już członkiem Kościoła
katolickiego. Nie jest pewne, czy to niepewność jego własnej sytuacji
politycznej, czy może zmiana przekonań religijnych, doprowadziły Neuburczyka do tej decyzji. Jednak to drugie wydaje się pewniejsze. Ale należy pamiętać, że zawiedzione nadzieje związane
z erfurcką komisją cesarską, sprawiły, że Wolfgang Wilhelm z większą
determinacją szukał zbliżenia z Wittelsbachami bawarskim. Na tym polu dużą aktywnością wykazał się również madrycki dwór Habsburgów hiszpańskich, który poprzez swojego ambasadora Balthasara de Zunigę, skłaniał młodego Neuburczyka w stronę bawarskich Wittelsbachów.
Na
podstawie pamiętników Wolfganga Wilhelma można zestawić chronologię jego
działania w roku 1613:
24 luty –
Młody Neuburczyk bada swoje szanse na połączenie się z domem bawarskim, przy
czym z dzisiejszej perspektywy czasu wydaje się dość naiwne przekonanie Neuburczyka,
że Magdalena jako jego żona może zostać luteranką.
W
drugim kroku książę zaproponował Magdalenie pozostanie przy wierze katolickiej
i zezwolił na jej praktykowanie w prywatnych pokojach.
7 kwietnia -
Wolfgang Wilhelm dostrzegł po otrzymaniu listu od posła-mediatora, że próbuje się go nakłonić do odstępstwa od wiary luterańskiej i dlatego też, udzielono posłowi
pozytywnej odpowiedzi na mariaż z Magdaleną.
Tydzień później -
Po oficjalnym rozpoczęciu starań o rękę Magdaleny codziennie odbywają się
szeroko zakrojone rozmowy religijne z jezuitami monachijskimi, połączone z
przedstawianiem propozycji politycznych, a przede wszystkim militarnych
korzyści, jakie przyniosłaby mu jego konwersja na katolicyzm.
9 maja -
Wolfgang Wilhelm prosi Maksymiliana, aby powiedział mu, jak się sprawy mają z
jego staraniami o rękę Magdaleny.
10 maja -
Bawarczyk obiecuje udzielić wsparcia militarnego młodemu Neuburczykowi,
11 maja i później -
Po raz pierwszy, a potem kolejny raz i znowu widzimy zapiski świadczące o
czytaniu przez księcia (prawdopodobnie małego) katechizmu Petrusa Canisiusa,
11 czerwca -
Wolfgang Wilhelm odnotował: „Zaślubiny Maxa ze mną za pomocą pierścionka”, należy
to odczytywać jako symboliczny gest pełnej zgody między dwoma Wittelsbachami.
29 czerwca -
„Littera prima”, czyli pierwszy list do Magdaleny.
29 czerwca –
Doszło do przysięgi małżeńskiej.
5 lipca -
Wolfgang Wilhelm po raz pierwszy pochwalił religię katolicką, którą wcześniej
zawsze określał mianem „papistów” – jest to wyraźny znak wewnętrznego
nawrócenia.
8/9 lipca -
W tych dniach Wolfgang Wilhelm sporządza „deklarację religijną” i przekazuje ją
Maksymilianowi, który ją aprobuje.
19 lipca -
Obszerne wyznanie wiary, napisane odręcznie w momencie nawrócenia, oparte na
uchwałach Soboru Trydenckiego, a także wyjaśnienie przyczyn zmiany wiary,
datuje się podobno na 19 lipca. Wolfgang Wilhelm potwierdził credo listem i
pieczęcią. Obecni przy tym byli książęta bawarscy: Wilhelm V, Maksymilian I i
jego młodsi bracia arcybiskup Kolonii Ferdynand i Albrecht VI Leuchtenbergski
oraz spowiednik.
Po
akcie konwersji, Neuburczyk ślubował „że on będzie bronić i wyznawać tą jedyną
prawdziwą zbawczą wiarę, którą dobrowolnie wyznaje i którą jako prawdomówny z
Bożą pomocą i wsparciem pragnie zachować i wyznawać aż do ostatniego
westchnienia swojego życia, jeśli Bóg dopomoże jemu i jego Święta Ewangelia”.
Następnie
Wolfgang Wilhelm zapisuje w swoim pamiętniku zaszyfrowane informacje na temat
jego faktycznego nawrócenia.
4 października - Wolfgang
Wilhelm napisał szyfrem w swoim pamiętniku: „... z Maximiliano niedocenianym
jak nigdy jutrzejszy dzień zacznie się od "confessio communicatio et
profesio secreto" [czyli spowiedź, komunia święta i sekretne wyznanie
wiary].
5 października –
pod tą datą mamy wykonanie konwersji w kaplicy książęcej po czym następuje msza
święta, w której biorą udział arcybiskup Kolonii Ferdynand i jego ojciec
Wilhelm V bawarski.
W
aktach konfesyjnych Neuburczyka znajdują się również podziękowania Wolfganga
Wilhelma dla Maksymiliana. Katolicki symbol wiary znajduje się na końcu
wyznania, co Wolfgang Wilhelm potwierdził swoją pieczęcią i podpisem.
Jednak
sprawa konfesji księcia neuburskiego to była dopiero połowa drogi ku małżeństwu
z katolicką księżniczką Bawarii i to jest temat na kolejny post "Negocjacje w sprawie ślubu Wolfganga Wilhelma z Magdaleną bawarską"
https://historix-tours.blogspot.com/2021/11/negocjacje-w-sprawie-slubu-wolfganga.html
.jpg)
