W X w. książęta Bretanii pochodzący z rodu hrabiów Nantes prowadzili nieustanną walkę o dominację z hrabiami Rennes. Książę Alan II Krętobrody (Krzywobrody) sprawował władzę nad hrabstwem Nantes, prawdopodobnie hrabstwem Vannes, Poher i być może nad pozostałą południowo-wschodnią Bretanią. Jego konkurent Judicaël Berengar hrabia Rennes mógł sprawować bezpośrednią władzę czy też jakąś formę kontroli nad pozostałą częścią Bretanii. W 952 r. zmarł Alan II Krętobrody, a nowym księciem bretońskim został jego niepełnoletni syn Drogon, dziecko z prawego łoża, ze związku z Roscillą siostrą hrabiego Blois i Chartres Tybalda I Oszusta. Książę Drogon liczył sobie około 2 lata i w tej sytuacji rozpoczęły się rządy opiekuńcze. Wdowa po Alanie II Krzywobrodym została wydana za rywala swojego brata Fulka II Dobrego hrabiego Andegawenii. Tym sposobem Bretania stała się miejscem rywalizacji hrabiów Blois-Chartres i Andegawenii. Fulko II Dobry działając w porozumieniu z Tybaldem I Oszustem regentem Bretanii, przejął kontrolę nad hrabstwem Nantes w imieniu swojego pasierba Drogona. Drogon zmarł w Angers w 958 r. w nieznanych nam okolicznościach, prawdopodobnie otruty przez Fulka II Dobrego. W ten sposób hrabia Andegawenii stał się de facto hrabią Nantes. Wznowione najazdy Wikingów na Nantes i brak reakcji ze strony Fulka II Dobrego zmusiły miejscową ludność do przywołania na tron nieślubnego syna Alana II Krzywobrodego, Hoela I a po nim jego brata Guerecha I. Od początku swojego panowania musieli walczyć z konkurentami do władzy nad księstwem bretońskim hrabiami Rennes. Hrabia Rennes otrzymał wsparcie hrabiego Blois i Chartres, a następcy Alana II Krzywobrodego w Nantes mogli liczyć na pomoc nowego hrabiego Andegawenii Godfryda I Szarej Opończy.
Opactwo Mont-Saint-Michel - miejsce pochówku Conana I Krzywego
Sytuacja w północnej Bretanii również nie była jednoznacznie wyklarowana. Około 960 r. hrabia Rennes Judicaël Berengar będąc w podeszłym wieku zezwolił, aby arcybiskup Dol Wicohen uzyskał dominującą pozycję w tej części kraju i niemal zdegradował hrabiego do roli swojego wasala. Arcybiskupowi udało się rozszerzyć swoją dominującą pozycję na całe Domnonée, za wyjątkiem okolic Rennes. W swoich poczynaniach mógł liczyć na hrabiów Blois-Chartres. Conan Krzywy, syn Judicaëla Berengara, postanowił położyć kres temu stanowi rzeczy. Zaatakował arcybiskupa, pokonał go, przywrócił niezależność ojcu i pozostawił Wicohenowi wciąż znaczące lenno między Arguenon i Couesnon. Stary hrabia zmarł niedługo po tym około 979 r. W tym samym roku Conan I Krzywy poślubił Ermengardę, córkę Godfryda I Szarej Opończy hrabiego Andegawenii. Można się tylko domyślać, że mariaż ten mógł mieć w sobie ukryte ostrze wymierzone przeciwko Hoelowi I księciu Bretanii i hrabiemu Nantes.
Nie trzeba było długo czekać na wybuch walk między Conanem I Krzywym i Hoelem I. Początkowo trwały walki podjazdowe. Conan I Krzywy przejął kontrolę nad hrabstwem Vannes i sprzymierzył się z biskupem Vannes Orscandem Wielkim. Po czym walki przybrały brutalniejszy charakter. Książę Hoel I wkroczył do hrabstwa Rennes, Conan I Krzywy zamknął się w swoim ufortyfikowanym mieście, zostawiając całe swoje włości na niszczycielski najazd. Sytuacja zmieniła się w 981 r., kiedy to armia księcia bretońskiego wspierana przez oddziały z Andegawenii starły się z oddziałami hrabiego Rennes wspartymi przez hrabiów Blois i Chartres na polu bitwy pod Conquereuil. Wynik tej bitwy jest nam nieznany, ponieważ dysponujemy dwiema wzajemnie się wykluczającymi relacjami. Kronika z Nantes podaje, że zwyciężył książę bretoński a Kronika z Mont-Saint-Michel podaje, że wygrał hrabia Rennes. Kronika z Nantes podaje, że jeszcze w tym samym roku książę Hoel I zginął w wyniku zamachu. Oto rycerz z otoczenia Conana I Krzywego, imieniem Galuron, zyskał zaufanie księcia i śmiertelnie go uderzył podczas polowania. Nowym księciem Bretanii i hrabią Nantes jego brat Guerech.
Francja w średniowieczu
Guerech był biskupem Nantes, ale nie ma dowodów na to, że otrzymał świecenia kapłańskie. Conan I Krzywy wykorzystując sytuację najechał i splądrował region Nantes. Książę Guerech nie pozostał bezczynny i wyruszył przeciwko siłom Rennes. Wrogie armie spotkały się pod Conquereuil. Znamy kilka szczegółów dotyczących tej bitwy, w której hrabia Andegawenii, w odwecie za niedawny atak Conana I Krzywego na Angers, wsparł księcia Bretanii. Hrabia Rennes odniósł zwycięstwo, ale ranny w rękę był zmuszony wrócić do swojej domeny i nie mógł cieszyć się zwycięstwem. Guerech I również zawrócił do domu.
W 988 r. książę Bretanii ponownie najechał hrabstwo Rennes. Jeszcze w tym samym roku, jak podaje Kronika z Nantes, Conan I Krzywy, obawiając się sojuszu bretońsko-andegaweńskiego namówił książęcego lekarza Heroicusa do otrucia Guerecha. Książę Bretanii zostawił po sobie nieletniego syna Alana, który nie przeżył go zbyt długo, bo zmarł w 990 r. z powodu choroby. W tej sytuacji możni panowie chcieli powierzyć tron książęcy nieślubnemu synowi Hoela I Judicaëlowi, ale nie uzyskał on szerszego poparcia i musiał zadowolić się funkcją biskupa Nantes, którą sprawował od 988 r., czyli śmierci stryja Guerecha. Całe to zamieszanie wykorzystał Conan I Krzywy, który pospiesznie zorganizował najazd na Nantes i został uznany za hrabiego Nantes i Vannes a tym samym stał się kolejnym księciem Bretanii. U zbiegu rzeki Erdre i Loary zbudował zamek Bouffay. W ten oto sposób Conan I Krzywy zjednoczył w swym ręku suwerenną władzę w Bretanii. Posiadał jako własną domenę połowę Bretanii - hrabstwa Rennes, Vannes i Nantes i był suzerenem drugiej połowy kraju.
Conan I Krzywy planował nawet odbudować Bretanię w granicach państwa Salomona, i w tym celu wyruszył na wyprawę przeciwko hrabiemu Andegawenii w 992 r. Wezwany do Orleanu przez króla Francji Roberta II Pobożnego, w tym samym czasie co Fulko III Czarny hrabia Andegawenii, wykorzystał nieobecność tego ostatniego, aby jego synowie zaatakowali Angers. Jednak okoliczności sprawiły, że jego plany się nie powiodły. Conan I Krzywy wyjaśniał swój plan kampanii przeciwko Andegawenom kilku przyjaciołom, kiedy Fulko III Czarny przechodząc pod oknami zajmowanego przez siebie domu w Orleanie udał się na spoczynek do swojej izby. Apartament, do którego się udał, był oddzielony od pokoju Conana I Krzywego prostą ścianą działową, dzięki czemu podsłuchał rozmowę wroga. Pospieszył z powrotem do Angers i przygotował miasto do obrony. Synowie Conana I Krzywego wpadli w zasadzkę i stracili wielu swoich. Po odparciu wroga Fulko III Czarny wrócił do Orleanu i pojawił się przed księciem Bretanii dosiadającym konia jednego ze swoich synów. Conan I Krzywy wiedział co się stało i trzeba było użyć wpływów i autorytetu biskupów dworu Roberta II Pobożnego by powstrzymać go przed wznowieniem działań wojennych. Pokój jednak nie trwał zbyt długo, Fulko III Czarny oblegał zamek Bouffay, a Conan I Krzywy przybył i oczekiwał na swojego wroga na wrzosowiskach Conquereuil.
27 czerwca 992 r. doszło do bitwy pod Conquereuil. Mamy dwie relacje z przebiegu walk. Według pierwszej Bretończycy wykopali przed swoimi szeregami szeroki i głęboki rów, który przykryli wiklinowymi parawanami i wiązkami paproci. Hrabia Fulko III Czarny i jego towarzysze wpadli do rowu, ale natychmiast się z niego wydostali i wrócili na konie wygrywając bitwę. Według mnie ten opis jest mało wiarygodny, ponieważ ciężkozbrojny rycerz z tych czasów tak szybko nie byłby w stanie się wydostać z pułapki i dokonać szybkiego przegrupowania. Według drugiej relacji, pierwsze oddziały Andegawenów wpadły do rowu, a drugie widząc to zawróciły. Bretończycy ścigali ich, a w tej pogoni Conan I Krzywy oddzielił się od swojego wojska. Książę zmęczony walką zatrzymał się z zaledwie dwoma giermkami w cieniu zagajnika, zdjął zbroję i hełm, i w tym momencie wpadł na nich oddział będących w odwrocie wrogich wojsk, który zabił Conana I Krzywego. Na polu bitwy zwycięstwo odnieśli Bretończycy, ale ich armia rozpadła się na wieść o śmierci swojego księcia i powróciła do hrabstwa Rennes. Wkrótce potem zamek Bouffay poddał się, a hrabstwo Nantes zostało przekazane przez Fulka III Czarnego w ręce Judicaëla, syna Hoela I.
Niemniej jednak władza rodu hrabiów Rennes była już tak mocno ugruntowana, że prawie nie została zachwiana ich pozycja, mimo tego chwilowego triumfu rodu hrabiów Nantes, wspartego przez Andegawenię. Hrabiowie Rennes nie mogli już liczyć na wsparcie ze strony hrabiów Blois-Chartres, gdyż ci przeorientowali swoją politykę na wschodnie rubieże. Mimo to, hrabiowie Rennes bardzo szybko odzyskali przewagę nad hrabiami Nantes. Stało się tak, dlatego że ci ostatni nieustannie musieli liczyć na pomoc militarną ze strony hrabiego Andegawenii, czym godzili w dumę Bretończyków i nastroje narodowe, wspieraną przez hrabiów Rennes. I w tym miejscu należy nadmienić, że książę Judicaël obejmując władzę był zbyt młody, aby samodzielnie sprawować władzę. Dlatego też, Fulko III Czarny oddał go pod opiekę swojego wasala wicehrabiego Thouars Aimeriego III, który w latach 992-994 tytułował się hrabią Nantes. Rok lub dwa lata po śmierci Conana I Krzywego, jego syn Godfryd Berengar wznowił działania wojenne przeciwko hrabiom Nantes. Zmusił w 994 r. Judicaëla do uznania go za swojego zwierzchnika i pozostał jego lennikiem aż do śmieci w 1004 r. Jego syn Budic próbował zrzucić zwierzchność rodu hrabiów Rennes, ale nie mógł tego zrobić, gdyż jego opiekunem i regentem był biskup Nantes Gautier II, zwolennik hrabiego Rennes. Dlatego też, Budic ostatecznie uznał zwierzchnictwo Godfryda I Berengara.
W 1008 r. po śmierci księcia Godfryda I Berengara lub też jeszcze za jego życia wybuchły walki między hrabią Nantes a biskupem Nantes. Mało prawdopodobne jest, aby chodziło o próbę zrzucenia zwierzchnictwa rodu hrabiów Rennes. Wreszcie około 1020 r. został ostatecznie przywrócony pokój między biskupem a hrabią Nantes ale to dzięki pośrednictwu arcybiskupa Dol Junguena. Rezultatem tych długich walk między hrabiami Nantes a hrabiami Rennes było ostateczne przejęcie tronu książęcego przez tych drugich. Miało to ogromne znaczenie dla dalszych dziejów Bretanii. Hrabiowie Rennes byli bliżej rdzennej kulturze bretońskiej. Hrabstwo Nantes dzięki swojemu położeniu geograficznemu między trzema innymi regionami Francji, było bardziej niż hrabstwo Rennes, podatne na wpływy obcej, francuskiej kultury. Również często w okresie średniowiecza uznawała dominującą pozycję hrabiów Andegawenii lub hrabiów Poitiers. Hrabstwo Rennes zawsze najdłużej pozostawał zdecydowanie bretoński.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz