Malcolm IV Dziewica - ostatni gaelicki król Szkocji

 

 Malcolm IV przeszedł do historii jako Malcolm Dziewica. Był ostatnim królem Szkocji który używał gaelicki patronimik „Máel Coluim mac Eanric”, co tłumaczy się jako Malcolm mac Henryk, ponieważ był najstarszym synem Henryka i wnukiem Dawida I, ojca Henryka. Zasadniczo kronikarze nadali mu przydomek „Dziewica” z powodu jego młodego wieku i stanu bezżennego. Przez większość swojego panowania był słabego zdrowia, znany był z religijności, wspierania kultury anglo-normańskiej i z zamiłowania do pasowania rycerzy.

 

Malcolm urodził się 20 marca 1142 r. i wstąpił na tron w wieku dwunastu lat, kiedy został koronowany w opactwie Scone 27 maja 1153 r. Zastąpił swojego dziadka Dawida I Świętego, który zmarł w Carlisle 24 maja. Koronacja odbyła się przed pochowaniem Dawida I, co należy uznać za dość pospieszne działanie i zlekceważenie pamięci po zmarłym królu. Pośpiech ten wynikał z tego, że młody król miał rywali do tronu. Jego dziadek chciał, aby Donnchad (Duncan) I mormaer Fife, był opiekunem lub regentem małego Malcolma, dopóki nie osiągnie pełnoletności, ale Donnchad I przetrwał na tym stanowisku tylko rok, ponieważ zmarł w 1154 r.  Nieco osamotniony i osłabiony król znalazł się w sytuacji, w której nadarzyła się okazja, by odrodziły się dawne konflikty między szkockimi klanami. Malcolm IV musiał zmagać się z różnymi problemami wewnątrz kraju, jak i poza jego granicami.

 

 David I Święty wraz ze swoim następcą Malcolmem IV

 

W Szkocji młody król miał trochę kłopotów z panami na Moray, którzy byli jego rywalami do tronu królewskiego a zarazem najbliższymi krewnymi. Byli to synowie Máel Coluima mac Alaxandaira, nieślubnego syna Aleksandra I. Máel Coluim został uwięziony przez Dawida I Świętego w Roxburgh w 1134 r., a w 1153 r. jego synowie mogli zakwestionować prawa Malcolma IV do korony, co też uczynili. Jeden z tych synów Máel Coluima mac Alaxandaira został schwytany w Whithorn w 1156 r. i uwięziony wraz z ojcem. Jednym z problemów, które mieli historycy, a którego nie miał Malcolm IV, jest rozróżnienie między Máel Coluim mac Alaxandair i Máel Coluim MacHeth. Powszechnie przyjmuje się, że była to jedna i ta sama osoba, co daje nam pewien problem z Domnallem MacHethem, ponieważ samo jego istnienie zależy od tego, która z powyższych opcji jest prawdziwa. Jest wielce prawdopodobne błędnej syn Máel Coluim mac Alaxandair, który został uwięziony w 1156 r., mógł równie dobrze nazywać się Domnall. Máel Coluim MacHeth pojawia się w kronikach w 1157 r. , kiedy pogodził się z Malcolmem IV i został przywrócony na urząd mormaerdoma Ross, który utrzymywał aż do swojej śmierci około 1168 r. Inny Domnall, Domnall mac Uilleim, pojawia się w zapisach pod koniec 1170 r., ale może być tak, że on również powinien być powiązany z konfliktem z panami z Moray z lat 60-tych XI wieku. „Gesta Annalia” odnotowuje bunt w Moray około 1163 r., który doprowadził do utworzenia przez Malcolma IV szkockiej diaspory. Wypędził ludzi z Moray „i rozproszył ich […] tak, że nie mieszkał tam ani jeden mieszkaniec tej ziemi”.

 

Ponadto polityce wewnętrznej Malcolm IV musiał poradzić sobie z buntem w Galloway, zwłaszcza Fergusem, lordem Galloway. Po tym, jak król został oblężony w zamku Perth w wyniku buntu sześciu jego hrabiów w 1160 r. i zdołał doprowadzić do pokojowego pojednania, Malcolm IV poprowadził wyprawę do Galloway, gdzie pokonał Fergusa. Wziął syna Fergusa, Uchtreda, jako zakładnika i wygnał Fergusa jako mnicha do Holyrood, gdzie zmarł w 1161 r. Malcolm IV osadził na jego miejsce jednego z synów Fergusa. Na zachodnim froncie Malcolm IV miał do czynienia z Somhairlidhem mac Gilla Brightem, władcą Argyll. W tym regionie korona szkocka zaczęła się umacniać jeszcze za panowania Dawida I Świętego, który w 1147 r. nadal ziemie w Renfrew swojemu przyjacielowi Walterowi I fitz Alanowi, twórcy potęgi Stewartów. W następnych latach ów baron otrzymał kolejne nadania, dzięki czemu dominacja Szkotów dotarła do granic Argyll. Takie gwałtowne poszerzenie strefy wpływów Stewartów i dzięki temu króla Szkocji musiało w końcu doprowadzić do wojny z Somhairlidhem mac Gilla Brightem, który po za Argyll kontrolował południowe wewnętrzne Hebrydy z głównym ośrodkiem w Mull i na Islay. W 1153 r. władca Argyll wspierał rywala Malcolma IV do tronu, czym rozpoczął się okres wrogości między nimi. W 1157 r. władca Argyll próbował opanować królestwo Man, które dla Szkotów było kluczowe dla ich bezpieczeństwa. Chroniło od wschodu Szkocję przed najazdami Wikingów i Irlandczyków. W latach 1157-1158 Somhairlidh mac Gilla Brighte opanował wyspę Firth of Clyde i Man, skąd wygnał króla Godreda Olafssona. Przed Bożym Narodzeniem 1159 r. władca Argyll zawarł porozumienie z królem Szkocji, dzięki czemu Malcolm IV nie udzielił wsparcia wygnanemu królowi. Jednak układ ten nie przetrwał długo i sprawy osiągnęły punkt krytyczny w 1164 r., kiedy Somhairlidh mac Gilla Brighte wylądował dużą armią zgromadzoną z Argyll, Man, Hebrydów i Irlandii i ruszył przez Firth of Clyde na Glasgow i Renfrew, gdzie znajdowało się centrum władzy Waltera I fitz Alana. Na tej podstawie należy przypuszczać, że władca Argyll chciał odepchnąć rosnących w siłę Stewartów. Najeźdźca był w stanie wystawić armię w liczbie 15 000 ludzi z 164 galerami, która została wysadzona w Greenock, gdzieś w pobliżu Inchinnan. 20 października, on i jego syn Gillebrigte zostali zabici w potyczce, która jest powszechnie określana jako bitwa pod Renfrew. Armia Stewarda składała się z miejscowej ludności, na czele której stał Herbert z Selkirk, biskup Glasgow, ale kroniki tamtego czasu przypisywały zwycięstwo wstawiennictwu św. Kentigerna (św. Mungo). Wiele niewiadomych dotyczy samej bitwy, czy rzeczywiście miała ona miejsce, czy w ogóle doszło do bitwy na pełną skalę, ale pewne jest to, że Somhairlidh mac Gilla Brighte został zabity, a jego armia odeszła.

 

Oczywiście Malcolm IV miał znacznie więcej kłopotów z królem Anglii Henrykiem I Beauclerc, który wykorzystał fakt, że król był jeszcze małym chłopcem. Dziadek Malcolma IV, Dawid I Święty rozszerzył królestwo Szkocji, obejmując swoim panowaniem współczesne angielskie hrabstwa Northumberland, Cumberland i Westmorland, a ponadto Malcolm IV był hrabią Cumberland i hrabią Huntingdon, będącym lennem korony angielskiej, podczas gdy on nadał swojemu bratu Wilhelmowi I Lwu, hrabstwo Northumberland. Jednak traktatem z Chester, podpisanym w 1157 r., Henryk I Beauclerc zmusił Malcolma IV do poddania Carlisle i tych północnych hrabstw w zamian za „ponowne potwierdzenie” praw Malcolma IV do Huntingdon. Henryk I Beauclerc zrezygnował z obietnicy złożonej Dawidowi I Świętemu, odzyskał północną Anglię i ustalił granicę na linii między Solway i Tweed. Malcolm IV zrezygnował również z hrabstwa brata w jego imieniu. Podsumowując, była to wysoka cena za pokój, ale mający do dyspozycji wszystkie zasoby Normandii, Akwitanii i Anglii, Henryk I Beauclerc prawdopodobnie nie był najlepszym przeciwnikiem, przeciwko któremu można iść na wojnę.

 

Malcolmowi IV bardzo zależało na pasowaniu na rycerza i musiał szukać tego zaszczytu u Henryka I Beauclerca, ale po spotkaniu w Carlisle w 1158 r. dwaj królowie rozstali się „bez zostania dobrymi przyjaciółmi” i bez pasowania na rycerza szkockiego króla. W następnym roku Malcolm IV wyruszył do Francji z Henrykiem I Beauclerc i ostatecznie został pasowany na rycerza podczas oblężenia Tuluzy. Wszystko to nie podobało się Szkotom, którzy widzieli Malcolma IV jako swojego króla, a nie jak chciał Henryk I Beauclerc jako hrabiego Huntingdon. Malcolm IV wrócił z Tuluzy w 1160 r. i wówczas został oblężony w St Johnstoun of Perth szkockich baronów, którzy byli prawdopodobnie oburzeni uległością swojego władcy wobec króla angielskiego.

 

Pobożny i wątły Malcolm IV zmarł w zamku Jedburgh 9 grudnia 1165 r. i został pochowany w opactwie Dunfermline. Przedwczesna śmierć Malcolma IV mogła zostać przyspieszona przez chorobę Pageta. Malcolm był prawdopodobnie ostatnim monarchą mówiącym po gaelicku i chociaż nie ożenił się, zostawił naturalnego syna.

Rządy króla Ramira I i pierwszy najazd Wikingów na Hiszpanię

 

Według Kroniki Alfonsa III, król Asturii Alfons II Cnotliwy nie posiadając własnych dzieci, na swojego następcę wybrał Ramira. W chwili śmierci króla Ramiro był poza Asturią, a konkretnie w Bardulii, na ziemi, która później miała być kastylijska. Z tej nieobecności skorzystał królewski palatyn i szwagier Nepocjan, podjął próbę przejęcia opróżnionego tronu. Wsparty został przez Asturyjczyków i Basków, którzy pozostawali do tej pory lojalni wobec Alfonsa II Cnotliwego. W tej sytuacji Ramiro szukał wsparcia w Galicji, gdzie zebrał armię i zbliżył się do Oviedo. Nepocjan czekał na przybycie Ramira I w Cornellana, nad rzeką Narcea. Jednak wojska Nepocjana odmówiły walki i musiał uciekać. Był ścigany, aż został schwytany przez hrabiów Scipiona i Sonnę, a następnie oślepiony i zamknięty w klasztorze.

 

Ramiro  krótko po tym, jak został ogłoszony królem, zostałem poinformowany, że Wikingowie atakują całe wybrzeże Atlantyku we Francji i że zmierzają teraz do wybrzeży Kantabrii w jego królestwie. Celem nordyckich najeźdźców było znalezienie spławnych rzek i dużych miast które planowali splądrować a miejscową ludność uprowadzić. Takich miejsc brakowało w Królestwu Asturii, a kroniki z tamtych lat odnoszą się tylko do dwóch małych ataków w Gijón i La Coruña w 844 r. Wikingowie musieli stawić czoła żołnierzom wysłanym przez Ramiro I. Najeźdźcy, którym nie udało się dokonać grabieży w Asturii, zaatakowali miesiąc później Lizbonę, Kadyks i Sewillę, miasta, które zajęli i złupili, zanim ruszyli w głąb lądu i zagrozili Kordobie. Emir Kordoby Abd ar-Rahman II musiał podjąć wielki wysiłek, aby powstrzymać najeźdźców i odzyskać Kadyks i Sewillę.

 

 Santa María del Naranco, w Oviedo stolicy królestwa Asturii, pierwotnie pałac króla Ramiro I, a następnie kościół

 

Wydarzenia te miały duży wpływ na losy królestwa Asturii, ponieważ emir Kordoby Abd ar-Rahman II musiał skupić się na odparciu najazdu Wikingów. Dodatkowo musiał zmierzyć się z wewnętrznymi problemami wywołanymi przez rebelię Musa ibn Musa z rodziny Banu Qasi. Dzięki czemu nie był w stanie zaatakować królestwa Asturii. Dlatego też, Ramiro cieszyłem się kilkuletnim pokojem, który wykorzystał do zaludnienia miasta León.

 

Jednak ponowne zasiedlenie tych terenów trwało krótko, ponieważ Abd ar-Rahman II, stłumił wewnętrzne bunty w swoim królestwie, odparł normandzkie najazdy, po czym w  846  r. wysłał armię pod dowództwem swojego syna, Muhammada. Zmusiło to chrześcijan do ewakuacji miasta León, które zostało spalone i zrównane z ziemią przez Saracenów.

 

W przeciwieństwie do względnego spokoju zewnętrznego, jakim cieszyło się królestwo Asturii w ostatnim okresie panowania Ramira I, problemy wewnętrzne dały o osobie znać. Wstąpienie na tron Ramira wywołało bunty możnych panów, niezadowolonych. "Codex Albeldensis" odnotował dwa takie bunty. Oba zostały brutalnie stłumione. Na czele pierwszego stał Piniolo, który wraz z siedmiorgiem dzieci został skazany na śmierć przez Ramira I. Drugim buntem kierował hrabia palatyn Aldroito, którego Ramiro rozkazał oślepić. Podobnie monarcha surowo postępował przeciwko rozbójnikom, których liczba wzrosła podczas jego panowania, a także przeciwko wyznawcom kultów pogańskich, wciąż głęboko zakorzenionych w niektórych odizolowanych społecznościach górskich.

 

Ramiro I zmarł 1 lutego 850 r. w swoim pałacu Santa María del Naranco na górze Naranco w pobliżu miasta Oviedo. Został pochowany w panteonie królów w kościele Nuestra Señora del Rey Casto w mieście Oviedo, wraz ze swoją drugą żoną, królową Paterną. Jego doczesne szczątki zostały złożone w kamiennym grobowcu, który do dziś się nie zachował, a znajdował się obok tego, który zawierał ciało Alfonsa II Cnotliwego i w którym wyryto następujący napis:

 

“OBIIT DIVAE MEMORIAE RANIMIRUS REX DIE KAL. FEBRUARII. ERA DCCCLXXXVIII. OBTESTOR VOS OMNES QUI HAEC LECTURI ESTIS. UT PRO REQUIE”

Rajmund Berengar I - "Obrońca i mur ludu chrześcijańskiego"

 

Rajmund Berengar I zwany Starym był najstarszym synem hrabiego Barcelony Berengara Rajmunda I Garbatego i jego pierwszej żony Sanchy Sanchez, córki hrabiego Kastylii Sancho I Garcii i Urraki (prawdopodobnie z Saldañii). 26 maja 1035 r. kiedy zmarł jego ojciec, otrzymał w spadku hrabstwo Barcelony i Girony aż do rzeki Llobregat, jego brat Sancho - tereny przygraniczne od Llobregat do granic z muzułmanami, w tym nowe hrabstwo Penedès ze stolicą w Olèrdola, a drugi brat Wilhelm przejął hrabstwo Osony. Rajmund Berengar I w chwili wstąpienia na tron liczył sobie około 12 lat i mało prawdopodobne jest, aby hrabina Ermesinda z Carcassonne sprawowała opiekę nad swoim wnukiem. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że powierzono go opiece możnym, zwłaszcza Poncowi Bonsillowi Marszowi, wychowawcy i doradcy nowego hrabiego.

  

9 czerwca 1049 r. Sancho zrzekł się dziedzictwa po ojcu na rzecz Rajmunda Berengara I, a 11 grudnia 1054 r. Wilhelm przekazał hrabstwo Osony swojemu starszemu bratu, przywracając w ten sposób jedność hrabstwa Barcelony. W pierwszych latach panowania Rajmunda Berengara I Geribert Mir, wnuk hrabiego Borrella II zbuntował się przeciwko niemu, ogłaszając się w 1041 r. niezależnym księciem Olèrdola. Lennicy hrabiego Barcelony zaatakowali go w odwecie za najazdy zwolenników Geriberta Miry na ich posiadłości. Wspierany przez swoich krewnych, kuzyna wicehrabiego Barcelony Udalarda II i wuja biskupa Barcelony Guislaberta I,  zaatakował pałac hrabiego Barcelony.  Buntownicy zostali odparci. W 1044 r. arcybiskup Narbonne Guifred z Cerdanyi, biskup Barcelony Guislabert I i biskup Vic Oliba wydali wyrok mający na celu zaprowadzenie pokoju między stronami konfliktu. Został on zaakceptowany przez Geriberta Mira. W 1059 r. ostatecznie podporządkował się orzeczeniu sądu w Barcelonie i przekazał Rajmundowi Berengarowi I portowy zamek na górze Montjuïc, i uznał się wasalem z ziem Olérdola.

 

 Rajmund Berengar I Stary, "Obrońca i mur ludu chrześcijańskiego"

 

W tym czasie istniał również konflikty między domem hrabiów Barcelony a rodem wicehrabiów Barcelony, reprezentowanym przez biskupa Barcelony Guislabert I, wnuka Borrella II, i jego bratanka wicehrabiego Udalarda II, który zostały rozwiązane w drodze arbitrażu przez biskupa Vic Olivę. Wznowiono walki z hrabią Cerdanyi, w których Rajmund Berengar I był wspomagany przez hrabiego Urgell Ermengola III z Barbastro, sojusz, który został odnowiony w 1050 r., kiedy otrzymał zamek Cubells w lenno, zmuszając go do wsparcia hrabiego Barcelony w jego walkach z Saracenami. W 1054 r. zawarł pakt z hrabią Cerdanyi, obiecując mu pomoc w odzyskaniu terytorium Uluges i zebraniu danin, które emirowie Saragossy i Lléridy musieli płacić hrabiom Cerdanyi, a on z kolei obiecał pomóc mu w swoich wyprawach przeciwko Maurom.

 

 Hrabstwa katalońskie w dobie panowania Rajmunda Berengara I

 

Między 1040 a 1070 r. hrabia Empúries Ponc I, złożył hołd Rajmundowi Berengarowi I, a 11 września 1054 r. hrabia Besalú Wilhelm II  przyrzekł mu wierność i pomoc w obronie jego ziem. Umowa przewidywała małżeństwo Wilhelma II z Łucją, siostrą Almodis de la Marche, a więc szwagierką hrabiego Barcelony. Umowa nie była przestrzegana i czasami dochodziło do wzajemnych najazdów między hrabiami. Ostateczne porozumienie zostało zawarte w 1057 r. Układ ten był w rzeczywistości poddaniem się Wilhelma II Rajmundowi Berengarowi I. Po tej dacie hrabia Barcelony jest uważany za seniora hrabiów Besalú.  Rajmund Berengar I podpisał również umowę z hrabią Pallars Sobirà Artau I, który to przed 27 styczniem 1058 r. poślubił wspomnianą wyżej Łucję de la Marche.

 

 Hrabstwo Empúries

 

W ten sposób hrabstwo Barcelony potwierdziło swoją dominację w regionie i poszerzyło granice, stając się polityczną osią dla ziem katalońskich. Rozbicie Kalifatu Kordoby na wiele małych państw osłabiło siłę muzułmańską na Półwyspie Iberyjskim i wielu emirów po zwycięskich wyprawach hrabiego Barcelony, uznało się jego trybutariuszami, zobowiązując się płacić mu trybut. Emir Denii i Majorki, Mudżahid Jusuf al-Amir oraz jego syn i następca Ali Iqbal Ad-Dawla, utrzymywał doskonałe stosunki z Rajmundem Berengarem I.

  

Hrabia przeprowadził liczne wyprawy przeciwko Maurom, odbierając znaczną część ich terytorium. W 1058 r. rozpoczął wojnę z emirem Saragossy Ahmedem al Muqtadirem, zajmując ziemie między Noguera Ribagorzana a zamkiem Benavarre. W 1050 r. emir Lléridy, Yúsuf Almodáfar, przekazał terytorium Camarasa Rajmundowi Berengarowi I, co doprowadziło do zmiany kierunku katalońskiej rekonkwisty, skupiającej się głównie na regionie Ribagorza. Wygląda na to, że pokój z Ahmedem al Muqtadirem został podpisany w 1062 lub 1063 r.

 

Hrabina Almodis de la Marche, która towarzyszyła mężowi w kampanii, otrzymała zamki Estopañá, Purroy i Cañelles, które przekazał jej Rajmund Berengar I.

 

 Taifat Saragossy

 

Hrabia Barcelony zorganizował także krucjatę przeciwko Barbastro, w której wzięli udział Katalończycy - siły hrabiego Urgel, Armengola III z Barbastro, biskupa Vic Wilhelm de Balsareny, Aragończycy z ich królem Sancho Ramírezem, Oksytańczycy z Francji, którym przewodził hrabia Poitiers i książę Akwitanii Wilhelm VIII oraz wojska papieskie pod dowództwem Normana gonfaloniera Stolicy Apostolskiej Wilhelma z Montreuila. Barbastro poddał się w połowie 1064 r., po czterdziestu dniach oblężenia. Miasto zostało przekazane hrabiemu Urgell Armengolowi III. Następnie ekspansja barcelońska skierowała się w kierunku Walencji i odniosła wyraźne zwycięstwo w Paternie.

 

 Hrabia Barcelony Rajmund Berengar I i hrabia Urgell Armengol III z Barbastro

 

Wkrótce potem emir Saragossy wraz z posiłkami wysłanymi przez emira Sewilli odzyskał Barbastro. Niektórzy historycy mówią o wyprawie Rajmunda Berengara I do Murcji, która nie przyniosła żadnych rezultatów, ale przeprowadził ją jego syn Rajmund Berengar II. Zdobyte ziemie i zamki były źle ufortyfikowane i zostały odbite.

 

Wojskowe kampanie Rajmunda Berengara I przeciwko Saracenom odbiły się głośnym echem w jego czasach. W dokumencie konsekracji katedry w Barcelonie z 18 listopada 1058 r.  nazwany jest "Obrońcą i murem ludu chrześcijańskiego", a w rozdziale wstępnym Usatges z Barcelony - "Obrońcą Hispaniae".

 

W 1067 r. po bezpotomnej śmierci Rogera III, hrabiego Carcassonne i Rasés oraz wicehrabiego Beziers i Agdy, wybuchł spór o sukcesję. Spierały się jego trzy siostry: Garsanda, żona Rajmunda II, wicehrabiego Narbonne, Ermengarda, żona  Rajmunda Bernarda Trencavela, wicehrabiegi Albi i Nimes oraz Adelajda, żona Wilhelma Rajmunda I hrabiego Cerdanyi. Nawet hrabia Foix Roger II zgłosił roszczenie do spadku. Śmierć Garsandy w 1068 r. utorowała drogę do spadku Ermengardzie, która wraz z mężem z dynastii Trencavel mogła przez pewien czas panować w Carcassonne. Ale Garsanda przekazała swoje prawa do dziedzictwa mężowi, a następnie swoim dzieciom, co otworzyło drzwi do przyszłych procesów sądowych. Adelajda i jej mąż sprzedali swoje prawa do dziedzictwa Rajmundowi Berengarowi I hrabiemu Barcelony. A Rajmund Berengar I, jako wnuk hrabiny Ermesindy z Carcassonne, również miał odległe prawa do spadku i włączył te hrabstwa do swojego władztwa. 

 

 

Rajmund Berengar I i jego żona Almodis de La Marche odkupują Carcassonne i Razès od dziedziczki Adelajdy i jej męża Wilhelma Rajmunda hrabiego Cerdanyi

 

Przez całe swoje panowanie musiał walczyć z silnymi konfliktami w łonie własnej rodziny. Przede wszystkim były to ingerencje babki Ermesindy z Carcassonne w rządzenie hrabstwem, które zakończyło porozumienie z 1056 r. Następnie wrogość między jego synem Piotrem Rajmundem a macochą hrabią Almodis de la Marche, doprowadziła w końcu do zamordowania jej przez pasierba 17 listopada 1071 r. w Barcelonie. Za to przestępstwo Piotr Rajmund został ekskomunikowany, wydziedziczony i wygnany.

 

W polityce wewnętrznej wyróżnia się praca legislacyjna Rajmunda Berengara I, który w 1058 r. z pomocą swoich baronów, ogłosił Usatges z Barcelony. Prawdopodobnie zbiegło się to z wielkim zjazdem, które miało miejsce w tym mieście 18 listopada z okazji konsekracji katedry. W kolejnych latach pojawiały się różne zbiory przepisów prawnych, opracowane po śmierci hrabiego. Praca legislacyjna Rajmunda Berengara I była tak owocna, tak aktualna i tak skuteczna, że przez długi czas stanowiła zasadniczą podstawę prawa katalońskiego i jedyne pisane prawo, w którym uregulowano nową organizację społeczną oraz została sformułowana polityka rodzącej się świadomości narodowej katalońskiej. Zniósł archaiczne przepisy wizygockie spisane w "Liber Iudicorum" króla Chindaswinta i w ich miejsce ustanowił nowy zbiór praw, oparty na prawie rzymskim, po części wizygockim oraz przywilejów nadawanym nowo zdobytym miastom. Jednym z jej celów było wzmocnienie systemu lennego i tym samym pozycji władcy. Hrabia Barcelony wziął pod swoją opiekę statki płynące do lub z tego miasta, czym skutecznie przyczynił się do morskiego dobrobytu Katalonii.

 

 Hrabia Rajmund Berengar I przyjmuje hołd wasala, czyn, który wyraża się złożonymi rękami

 

Rajmund Berengar I zmarł 26 maja 1076 r. i został pochowany w katedrze w Barcelonie. 14 listopada 1039 ożenił się z hrabiną Izabelą, której pochodzenie nie jest znane. Z tego małżeństwa urodziło się troje dzieci; Berengar, Arnaldo i Piotr Rajmund. Pierwsi dwaj zmarli w wieku niemowlęcym. Owdowiawszy w 1050 r. musiał później zawrzeć drugie małżeństwo, ponieważ w dokumencie z dnia 16 marca 1052 r. pojawia się hrabia Rajmund i hrabina Blanca Muller Seva. Jej pochodzenie nie zostało ustalone, ani czy mieli potomstwo.

 

Wygląda na to, że wkrótce potem Rajmund Berengar I porzucił ją, by poślubić Almodis de la Marche i to był powód, dla którego papież Wiktor II ekskomunikował hrabiego i jego nową żonę. Ich dziećmi byli bliźniacy Rajmund Berengar i Berengar Rajmund, którzy zastąpili go w hrabstwie; Inés, która poślubiła Hugona de Albo i Sancha, żona Wilhelma Rajmunda, hrabiego Cerdanyi. Istnieją przesłanki, które sugerują, że po śmierci hrabiny Almodis Rajmund Berengar I ponownie związał się z Blanką, która została odrzucona przez niego dwadzieścia lat wcześniej.

 

 Półwysep Iberyjski około roku 1065