2 lipca 1504 r. w Suczawie zmarł hospodar mołdawski Stefana III Wielkiego, a władzę po nim objął jego syn Bogdan III Ślepy, który już za życia ojca otrzymał od niego w zarząd południową część kraju z ośrodkiem w Bakowie. Od razu należy wyjaśnić sprawę przydomka władcy Mołdawii. Bogdan na pewno nie był osobą niewidomą. Prawdopodobnie książę nie widział bądź niedowidział na jedno oko. Nie znamy przyczyn tego stanu rzeczy. Możliwe, że książę cierpiał na jaskrę w jednym oku, co może potwierdzać fakt, iż jego potomkowie Bogdan i Aleksander również mieli problemy ze wzrokiem, lub też w czasie walki z 1497 r. został zraniony w jedno oko. Skoro nie widział na jedno oko, nazwano go ślepym. Stąd i dzisiaj wielokrotnie nazywa się Bogdana III, nie Jednookim, a Ślepym. Z pewnością był dzielnym żołnierzem i znakomicie radził sobie na polu bitwy. W źródłach nie odnajdujemy jakichkolwiek informacji na temat ułomności fizycznych hospodara mołdawskiego.
Stefan III Wielki z rodziną
Bogdan III Ślepy próbował kontynuować politykę ojca utrzymywania niezależności i integralności Mołdawii. W latach 1505-1509 książę starał się o rękę królewny polskiej, Elżbiety Jagiellonki, siostry króla polskiego Aleksandra Jagiellończyka. Przychylnie do tej propozycji podchodził król polski zajęty konfliktem Litwy z Wielkim Księstwem Moskiewskim, a także zdający sobie sprawę z potrzeby reformy armii polskiej z powodu niewystarczających możliwości obronnych. Dodatkowo władca Polski z entuzjazmem przyjął możliwość pokojowego odzyskania Pokucia. Wielkie Księstwo Litewskie w wojnie z Moskwą straciło 1/3 swojego terytorium i granica przesunęła się w pobliże Smoleńska i Kijowa. Jednak małżeństwu temu sprzeciwiała się królowa matka Elżbieta Rakuszanka oraz sama królewna Elżbieta, która obawiała się małżeństwa z „jednookim barbarzyńcą”. Mimo tego oba dwory panujące podjęły się negocjacji między na temat tego mariażu.
Bogdan III Ślepy rozpoczął zabiegi dyplomatyczne u królowej matki Elżbiety Rakuszanki. W tym celu hospodar wysłał posła Łukasza Dracza do hetmana polnego koronnego i starosty generalnego ruskiego Stanisława Chodeckiego z Chodcza, po czym negocjacje przeniosły się do Suczawy. Ich efektem był wstępny układ małżeński w wyniku, którego, w zamian za obietnicę uzyskania ręki królewny, Bogdan III Ślepy zobowiązany był przekazać Pokucie stronie polskiej. 8 grudnia 1505 r. przybyło oficjalne poselstwo hospodara mołdawskiego z propozycją ślubu. W odpowiedzi na to 18 marca 1506 r. Wysłano do Bogdana III Ślepego poselstwo na czele ze Stanisławem Chodeckim z Chodcza, Mikołajem Firlejem i Bernardem Wilczkiem. Wywiązując się z umowy władca mołdawski zwrócił Pokucie Polsce, oczekując teraz obiecanej mu ręki Elżbiety Jagiellonki. Jednak 19 sierpnia 1506 r. w Wilnie zmarł król Aleksander Jagiellończyk, zwolennik tego układu, co przekreśliło dalsze rozmowy. Wobec niewywiązania się strony polskiej z umowy, Bogdan III Ślepy, czując się oszukanym i obrażonym, nie otrzymawszy koniecznego wsparcia ani arbitrażu ze strony papieża, ani od króla węgierskiego i czeskiego Władysława II Jagiellończyka, wkroczył w połowie września 1506 r. na Pokucie i zajął je. W odpowiedzi na ten najazd, król Zygmunt I Stary pospiesznie zorganizował wyprawę karną pod dowództwem wojewody krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego Mikołaja Kamienieckiego. Zajęto Pokucie. Nie był to jednak koniec konfliktu.
Sprawa Pokucia powróciła w 1509 r. Papież Juliusz II dążył do zawiązania “świętej ligi” przeciwko Imperium Osmańskiemu. Pierwszym krokiem do osłabienia Turcji było oderwanie od niej państw zależnych takich jak Hospodarstwo Mołdawskie. Papież podjął się misji wskrzeszenia niedoszłego układu małżeńskiego między Bogdanem III Ślepym a Elżbietą Jagiellonką. Miało to związać Mołdawię z Polską. W tym celu, 12 kwietnia 1509 r. papież Juliusz II wysłał list do króla polskiego, w którym przypomniał o zawartym układzie z władcą mołdawskim. Jednak Jagiellon nie był zainteresowany zacieśnieniem więzów dynastycznych z hospodarem. 24 czerwca 1509 r. Zygmunt I Stary przesłał pismo papieskie do swojego starszego brata a zarazem króla czeskiego i węgierskiego Władysława II Jagiellończyka, który również był przeciwny temu małżeństwu. Prawdopodobnie sam Bogdan III Ślepy stracił nadziei na uzyskanie ręki polskiej królewny, gdyż już w latach 1508–1509 starał się poślubić Ruxandę, prawdopodobnie córkę hospodara wołoskiego Mihnei I Złego lub też co jest bardziej możliwe Neagoe Basaraba, przedstawiciela możnej rodziny bojarskiej Craioveşti, dominującej na Wołoszczyźnie na przełomie XV i XVI w. Jeśli zaś chodzi o Pokucie to hospodar mołdawski w dalszym ciągu dążył do jego odzyskania, zapewne ze względów ekonomicznych. Spadek dochodów po utracie tego regionu musiał być bardzo odczuwalny w skarbcu Mołdawii.
Bogdan III Ślepy, wykorzystując wsparcie Rzymu, w czerwcu 1509 r. wznowił działania wojenne przeciwko Polsce. Uderzył na Pokucie i Podole. 27 czerwca wojska hospodarskie podeszły pod Kamieniec Podolski rozbiły polski oddział zwiadowczy, który właśnie przekroczył Dniestr celem udania się pod Chocim, a sam zamek kamieniecki nie został zdobyty. Następnie wojska mołdawskie pociągnęły pod Halicz, ale tego miasta również nie udało się zdobyć to ruszono pod Lwów. Po drodze najeźdźcy spalili wiele wsi i miasteczek. Po czym rozpoczął odwrót. Mszcząc się za brak sukcesów, Bogdan III Ślepy splądrował należący do Stanisława Chodeckiego z Chodcza Rohatyń i uprowadził w niewolę jego matkę i braci Piotra i Rafała. 4 października 1509 r. w bitwie pod Chocimiem wojska polskie pokonały siły mołdawskie. W efekcie czego w Kamieńcu Podolskim rozpoczęto rokowania pokojowe. Wzięli w nich udział po stronie mołdawskiej logofet Tautul, perkułabowie Teodor i Izaak oraz pisarz Iwanko. Stronę polską reprezentowali kanclerz wielki koronny Jan Łaski, marszałek wielki koronny Stanisław Chodecki z Chodcza, kasztelan bełski Jerzy Krupski i sekretarz królewski Piotr Tomicki. Pokojowi patronował Władysław II Jagiellończyk z racji swojego lennego zwierzchnictwa nad Mołdawią uznanego przez Polskę w 1507 r., z zastrzeżeniem, że nie narusza to jej praw. 22 stycznia 1510 r. podpisano w Kamieńcu Podolskim traktat pokojowy, w którym Bogdan III Ślepy ostatecznie zrzekł się pretensji do Pokucia i starań o rękę Elżbiety Jagiellonki, oraz zwrócił kontrakt małżeński.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz