Książę Austrii i Styrii Fryderyk II Kłótliwy zwany też Walecznym wykorzystując trudną sytuację Węgier po najeździe mongolskim z 1241 roku wszczął wojnę i zajął trzy przygraniczne węgierskie komitaty. W 1246 r. króla Węgier Béla IV rozpoczął wojnę odwetową z władcą Austrii. 15 czerwca 1246 r. doszło do bitwy nad rzeką Litawą. Zasadniczo nieznaczne starcie austriacko-węgierskie, które zakończyło się zwycięstwem sił austriackich, okazało się brzemienne w skutkach, ponieważ bezdzietny książę Fryderyk II został zabity w niewyjaśnionych okolicznościach podczas walk. Wraz ze śmiercią Fryderyka wymarł ród Babenbergów i rozpoczął się okres, znany jako austriackie interregnum, podczas którego osierocone kraje stały się przedmiotem długich walk między rywalizującymi mocarstwami.
Bela IV po bitwie odzyskał zajęte uprzednio przez księcia austriackiego trzy komitaty przygraniczne.
Śmierć Fryderyka II Kłótliwego księcia Austrii i Styrii
Ponieważ "Privilegium minus" z 1156 r. przewidywał również możliwość dziedziczenia w linii żeńskiej, prawo do Austrii po Fryderyku II przysługiwało jego siostrze Małgorzacie i bratanicy Gertrudzie. Rozpoczął się wyścig o rękę dziedziczek posiadłości Babenbergów. Wyścig wygrali czescy Przemyślidzi, którzy jeszcze za życia Fryderyka bezskutecznie próbowali wżenić się w ród Babenbergów. Bardzo szybko bo jeszcze w 1246 r. zawarto małżeństwo między synem króla Czech Wacława I, Władysławem margrabią morawskim i Gertrudą. Przejęcie Austrii przez Wacława I czeskiego ostatecznie zakończyło się sukcesem. „Per hoc Wladislaus habebat Austriae ducatum“ oznaczało, że Czechy triumfowały, a wspierany bogatym dziedzictwem swojej żony i potencjałem militarnym Czech, Władysław szybko został uznany przez austriacką szlachtę za swojego pana. Gertruda była teraz panującą księżną Austrii, którą pozostała nominalnie do 1269 r. Po krótkiej chorobie męża po raz pierwszy została wdową 3 stycznia 1247 r.
Gertruda Babenberg księżna Austrii i Styrii
W połowie 1248 r. 22-letnia księżna Gertruda poślubiła Hermana VI margrabiego Badanii. Nowy małżonek osiadł w Austrii zostawiając Badenię w ręku swojego brata Rudolfa. 14 września papież Innocenty IV potwierdził Hermana na urzędzie księcia Austrii jako męża Gertrudy, która w 1249 r. w Allandii urodziła męskiego spadkobiercę imieniem Fryderyk. Herman nie był w stanie opanować sytuacji w Austrii, gdzie zmagał się z oporem możnych panów, dlatego Gertruda wraz z dwójką dzieci Fryderykiem i Agnieszką przeniosła się do krewnych w Miśni w Saksonii. Tam dowiedziała się o rzekomym otruciu drugiego męża w dniu 4 października 1250 r. Nie ma dowodów na otrucie margrabiego. Owdowiała Gertruda straciła przychylność papieża, a tym samym szansę na dochodzenie swoich roszczeń do panowania w Austrii, po tym jak odmówiła spełnienia życzenia papieża Innocentego IV, który oczekiwał jej ślubu z bratem antykróla niemieckiego Wilhelma holenderskiego, Florisa.
Austriackie możnowładztwo zaoferowało młodszemu synowi króla Czech Wacława I Przemysłowi Ottokarowi II władzę nad księstwami. Wymagało to jednak małżeństwa z dziedziczką rodu Babenbergów. Mający około 22l ata Przemysł Ottokar odmówił poślubienia wdowy po bracie i 11 lutego 1252 r. poślubił 47-letnią Małgorzatę w zamkowej kaplicy w Hainburgu. Panna młoda była starsza od swojego teścia król Wacława I. Przemysł Ottokar miał cesarskie przywileje opatrzone złotą bullą, "Privilegium Minus" i jego potwierdzenie przez cesarza Fryderyka II w 1245 r. W ten sposób Małgorzata przekazała mężowi księstwa Austrii i Styrii. Papież Innocenty IV, który wcześniej kilkakrotnie zmieniał strony między Gertrudą i Margarzatą, 6 maja 1252 r. potwierdził legalność przekazanych księstw.
Małgorzata Babenberg, żona Przemysła Ottokara II
Mieszkająca w Kahlenbergu pod Wiedniem księżna Austrii i Styrii Gertruda, przegrała spór o dziedzictwo i utraciła wsparcie Czech ponieważ jej ciotka Małgorzata poślubiła Przemysła Ottokara II. W ten sytuacji nie miała wyjścia i sprzymierzyła się z królem Węgier Belą IV, i latem 1252 r. wyszła po raz trzeci za mąż za jego krewnego księcia halickiego Romana Daniłowicza. W mieszanie się króla Beli IV w spór o dziedzictwo po Babenbergach był równoznaczne z wybuchem wojny czesko-węgierskiej trwającej w latach 1252-1254. Ponieważ niemożliwe okazały się próby wyegzekwowania władzy w krajach dziedzicznych Babenbergów Roman w następnym roku opuścił Gertrudę i ich córkę Marię, i powrócić na Węgry.
Wacław I król Czech
W tej sytuacji pod koniec 1252 r. stany styryjskie jednogłośnie wybrały Stefana, syna króla Beli IV, na swojego księcia. Bela IV, sprzymierzony z księciem Bawarii Ottonem II, księciem Polski Bolesławem V Wstydliwym i Romanem halickim, podjął w 1253 r. nieudany atak na Morawy i Austrię. Papież interweniował w ten konflikt. 3 kwietnia 1254 r. zawarto pokój w Pozsony, który przyznawał Styrię Węgrom. Gertruda, porzucona przez Romana w 1253 r., otrzymała kilka hrabstw i miast w Styrii, w tym Voitsberg i Judenburg.
Jednak pokój nie trwał zbyt długo. W 1257 r. król Przemysł Ottokar II dokonał nieudanej inwazji na Bawarię, po czym został zmuszony do zawarcia pokoju z Henrykiem XIII księciem Dolnej Bawarii. Możnowładztwo styryjskie niezadowolone z węgierskich rządów wznieciło bunt. Czesi wsparli powstańców i wybuchła na nowo wojna z Węgrami. Po pokonaniu Beli IV w 1260 r. w bitwie pod Kresenbrunn ostatecznie król Czech zdobył Styrię i tytuł księcia Styrii.
Przemysł Ottokar II król Czech
W 1261 r. Przemysł Ottokar II rozwiódł się z podstarzałą Małgorzatą Babenberg i poślubił wnuczkę Béli IV Kunegundę węgierską, która urodziła mu upragnionego syna i dziedzica Wacława II. Po rozwodzie z Małgorzatą król Przemysł Ottokar II stał się przeciwnikiem Gertrudy. W 1267 r. odebrał jej dobra, a dwa lata później wypędził z kraju. Znalazła schronienie w Miśni. Zmarła w klasztorze klarysek w Seußlitz koło Miśni i tam została pochowana. W 1266 r. Przemysł Ottokar II zajął Cheb i zorganizował kolejną wyprawę na Bawarię. W 1269 r. zgodnie z postanowieniami układu podiebradzkiego z 4 grudnia 1268 r. król Czech odziedziczył księstwo Karyntii i margrabstwo Krainy po swoim kuzynie Ulryku III, przy czym musiał pokonać pominiętego brata zmarłego władcy Filipa hrabiego Lebenau. W 1270 r. Przemyślida wdał się w spór z nowym królem węgierskim Stefanem V, w wyniku którego doszło do trzeciej wojny czesko-węgierskiej. Węgrów wsparł książę dolnobawarski i w lipcu 1271 r. najechał Austrię, którą splądrował. W 1271 r. akwilejska kapituła katedralna mianowała Przemysła Ottokara II administratorem generalnym Patriarchatu Akwilei co umożliwiło mu przejecie sąsiedniego margrabstwa Friuli. Pełnił tę funkcję do 1272 r. W 1273 r. Wybuchła czwarta wojna czesko-węgierska.
Szczyt potęgi króla Czech Przemysła Ottokara II - zasięg terytorialny królestwa czeskiego
Te czeskie podboje mogły się ziścić tylko i wyłącznie dzięki temu, że w tym czasie Rzesza Niemiecka przeżywała okres Wielkiego Bezkrólewia, czasu wielkiego chaosu. W 1273 r. Rudolf I Habsburg został wybrany na nowego króla niemieckiego, który odmówił Przemysłowi Ottokarowi II prawa do Austrii, Styrii, Cheby, Krainy, Karyntii i Friuli, aby móc je samemu przejąć. Król niemiecki wzywał króla czeskiego, aby ten stawił się na Reichstagu, ten jednak ignorował wezwania swojego seniora i odmawiał uznania jego wyboru. W 1276 r. armia króla Rudolfa wsparta przez króla Węgier Władysława IV Kumańczyka i Henryka XIII księcia Dolnej Bawarii zaatakowała alpejskie ziemie króla czeskiego. Większość możnych na tych ziemiach natychmiast odwróciła się od Przemyślidy, a król czeski musiał się z nich wycofać. Alians ten zmusił Przemysła Ottokara II do formalnego uznania Rudolfa I jako króla Niemiec oraz zwrotu Austrii, Karyntii oraz Styrii. Dodatkowo Przemyślida stał się lennikiem Rudolfa I w Czechach i na Morawach. Następnie w Czechach stanął w obliczu opozycji Witkowiców i Boresza z Rieseburka. Po zdławieniu tej opozycji w 1278 r. rozpoczął kampanię przeciwko Rudolfowi, mając na celu odzyskanie kontroli nad utraconymi ziemiami austriackimi. 26 sierpnia 1278 r. został jednak pokonany w bitwie pod Suchymi Krutami, w której poległ. Tym sposobem Austria, Styria, Karyntia i Kraina wpadły w ręce nowego rodu Habsburgów, który trzymał te ziemie aż do 1918 r.
Jeśli zaciekawił Cię tekst polecam również związany z tym wątek bawarski pt.:
"Między młotem a kowadłem - Henryk XIII książę Dolnej Bawarii" , który znajdziesz pod poniższym linkiem
https://historix-tours.blogspot.com/2021/11/miedzy-motem-kowadem-henryk-xiii-ksiaze.html
