piątek, 9 września 2022

Bitwa pod Svold - 9 września 1000 r.

 Przeciwko Olafowi Tryggvasonowi, królowi Norwegii, zawiązała się potężna koalicja, do której należeli król Danii Swen I Widłobrody, król Szwecji Olaf Skötkonung oraz przywódca norweskiej opozycji jarl Hladir Eryk Hakonsson. Olaf próbował najechać Danię w roku 1000, ale 9 września tego roku poniósł śmierć w bitwie pod Svold, w której został pokonany przez połączone siły swoich wrogów. Miał wpaść do wody i utonąć, a jego ciała nie odnaleziono. Śmierć króla zapoczątkowała okres słabości Norwegii. 

Ale od początku, jak do tego doszło? Olaf Tryggvason był prawnukiem króla Norwegii Haralda Pieknowłosego. Olaf urodził się jako pogrobowy syn Tryggve Olafssona, norweskiego króla Viken. Jego ojciec został zabity na polecenie Haralda II Szarej Opończy, króla Norwegii. Astrid Eiriksdatter, wdowa po Tryggve, wraz z małym synem uciekła na Ruś, prawdopodobnie do Nowogrodu Wielkiego, gdzie Olaf się wychował. W wieku 12 lat rozpoczął karierę wojskową i z grupką piratów zaczął grasować na wodach Morza Bałtyckiego. 

W 991 r. Olaf Tryggvason jako dowódca wojskowy poprowadził dużą flotę i dokonał łupieżczego najazdu na wybrzeża Kentu i Wschodniej Anglii. Anglosasi zapłacili Olafowi 10 000 funtów srebra trybutu za jego odpłynięcie. W 994 r. Olaf Tryggvason wrócił do Anglii z jeszcze większą flotą na czele której stał król Danii Swen Widłobrody. I tym razem Anglosasi zapłacili trybut, ale wymogli na najeźdzcach, aby Olaf Tryggvason przyjął chrzest. Tak też się stało. 

Olaf Tryggvason dzięki swoim łupieżczym najazdom zdobył pokaźną sumę, która pozwoliła mu w 995 r. zorganizować wyprawę do Norwegii. Jako potomek Haralda Pieknowłosego postanowił upomnieć się o tron norweski. Olaf Tryggvason jeszcze przed wyruszeniem do Norwegii ruszył ze swoją flotą na północ wysp brytyjskich na Orkady, którymi rządził jarl Sigurd II Mocny. Udało mu się zmusić jarla, aby złożył mu hołd i przyjął wiarę chrześcijańską: 

"kiedy jarl przybył, aby rozmawiać z królem, rozmawiali oni, jednak niedługo przed tym król rzekł jarlowi, iż musi przyjąć chrzest, wraz ze wszystkimi mieszkańcami swych ziem, bo inaczej natychmiast zginie; i król rzekł, że jeśli tutejszy lud się nie ochrzci, on przejdzie po tych wyspach, niosąc ogień i pożogę, i zniszczy ów kraj. A jako że jarl został tak przymuszony, przyjął chrzest, a zatem został on ochrzczony, tak jak i wszyscy ludzie, którzy byli tam z królem".  



Monety Olafa Tryggvasona 


Następnie Olaf wypłynął do Norwegii w 995 r., gdzie chciał przejąć władzę. W tym czasie w Norwegii rolnicy w Trøndelag rozpoczęli bunt przeciwko jarlowi Lade Hakonowi Sigurdssonowi faktycznemu władcy Norwegii. Sam jarl został zdradzony i zabity. Brak informacji czy ten bunt miał jakikolwiek związek z przybyciem Olafa. Synowie Hakona Sigurdssona, Eryk i Swen uciekli do Szwecji na dwór króla Eryka Zwycięskiego, a po jego śmierci szukali pomocy u Swena Widłobrodego. Najprawdopodobniej między 995 a 1000 Eryk poślubił córkę króla duńskiego Gydę. W tym czasie Olaf Tryggvason próbował w Norwegii wprowadzać siłą chrześcijaństwo, przez co natrafił na silny opór możnych. W 996 r. założył miasto Nidaros w miejscu zburzonej pogańskiej świątyni Lade. Miasto to stało się nową stolicą państwa.  

Nie jest pewne, czy Olaf Tryggvason był tylko królem zachodniej Norwegii (dawne królestwo Haralda Pieknowłosego), czy też rządził Trøndelag i wschodnią Norwegią. Żadne teksty sag nie łączą go z Trøndelag. Obszar wokół fiordu Oslo należał do Danii. Olaf umocnił swoją władzę, wydając swoją siostrę Astrid za Erlinga Skjalgssona, najpotężniejszego możnego w zachodniej Norwegii. Prawdopodobnie Erling otrzymał jako lennik obszar między Sognefjordem a Lindesnes. 



Wybór Olafa Tryggvasona na króla Norwegii 


Aktywna działalność Olafa Tryggvasona na wyspach północno-zachodniej Brytanii i następnie zdobycie tronu norweskiego oraz konsolidacja władzy w tym kraju zaniepokoiła Duńczyków. Stąd też rozpoczęło się tworzenie koalicji antyolafowskiej, w skład której weszła oprócz Danii, Szwecja oraz norweska opozycja możnowładcza ta przebywającą w kraju jak i ta na wygnaniu. 9 września 1000 r. doszło do bitwy pod Svold, w której zginął król Norwegii Olaf I Tryggvason. Swen Widłobrody odzyskał kontrolę nad Norwegią. Nie opanował jednak całego kraju, jego częścią rządzili jarl Eryk Hakonsson i jego brat Swen Hakonsson, którzy byli wasalami króla Danii. 



Podział Norwegii po śmierci Olafa Tryggvasona 

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Wojna domowa w Norwegii w latach 1130-1240

 Tradycyjnie Harald I Pięknowłosy (Hårfagre) jest uważany za króla, który zjednoczył Norwegię uwieńczoną zwycięską bitwą w Hafrsfjördzie (da...