środa, 21 lipca 2021

Pokój w Ołomuńcu z 21 lipca 1479 r. i początek sejmu śląskiego

 

21 lipca 1479 roku zawarto pokój w Ołomuńcu między Węgrami a Czechami. Pokój ten zakończył 10-letnią wojnę o koronę czeską, która wybuchła po detronizacji przez papieża króla czeskiego Jerzego z Podiebradów, ogłoszeniu przeciw niemu krucjaty, a następnie jego śmierci w 1471 r. i elekcji w tymże roku Władysława II Jagiellończyka na nowego władcę Czech.

 

Zgodnie z zawartą umową Władysław II Jagiellończyk rządzący na większości terytorium Czech z Pragą na czele uznał Macieja Korwina, a Maciej panujący jako król czeski na Morawach, Śląsku i Łużycach uznał Władysława II, rezygnując zarazem z władzy w tych częściach Czech, które go dotąd uznawały (głównie Pilzno i Czechy południowe). Obaj królowie uznali się za dziedzicznych władców Czech. Ten stan rzeczy utrzymał się do 1490 r., kiedy to zmarł Maciej Korwin.

 


 Maciej Korwin król Węgier, Chorwacji i Czech - wizerunek z kroniki Thurócziego

  

W przypadku śmierci  Macieja Korwina przed Władysławem II Jagiellończykiem, to Czesi zobowiązani byli do wypłacenia Królestwu Węgierskiemu 400 tysięcy dukatów za ich zaangażowanie w walkę z czeską herezja (husytyzm). Natomiast gdyby pierwszy zmarł Władysław II Jagiellończyk, a jego następcą wybrano by Macieja lub jego dziedzica, to ziemie Korony Czeskiej władane przez Macieja miałyby wrócić pod berło władcy czeskiego rezydującego w Pradze bez obowiązku wypłaty tej sumy. Zgodnie z postanowieniami pokoju Panem Śląska dożywotnio pozostał Maciej Korwin, król Węgier.

 


 Pierwsza strona kroniki Thurócziego - po lewej herby ziem, którymi władał Maciej Korwin

 

Rządy węgierskie wprowadziły nowe, nieznane dotąd na Śląsku instytucje: urząd starosty generalnego dla całego Śląska jako urząd administracyjno-zarządczy oraz Sejmu Śląskiego, organu przedstawicielskiego. Sejm śląski zastąpił dotychczasowe , powoływane doraźnie związki książąt, rycerstwa i miast. Zakres jego kompetencji nie był zbyt szeroki. W rzeczywistości ograniczał się do aprobaty propozycji króla. Obradujący mogli zgłaszać swoje propozycje ale nie były one wiążące dla króla. Sejm składał się z trzech kurii – w pierwszej zasiadali książęta a z czasem dołączyli do niej również właściciele tzw. wolnych państw stanowych, w drugiej zasiadali przedstawiciele rycerstwa a w trzeciej przedstawiciele miast. Jeśli chodzi o drugą i trzecią kurię byli to wyłącznie przedstawiciele śląskich księstw dziedzicznych, czyli terytoriów podlegających bezpośredniej władzy króla czeskiego. Obradom Sejmu Śląskiego przewodniczył starosta generalny, który był wykonawcą uchwał sejmowych. Pierwszym starostą generalnym Śląska został węgierski magnat Stefan Zapolya, mianowany przez króla węgierskiego Macieja Korwina. Jednak król Maciej Korwin, aby osłabić pozycję przedstawicielstwa śląskiego i pozycję książąt piastowskich  powołał dwa odrębne sejmy i osobnych starostów – dla Dolnego Śląska i Górnego Śląska. Stan ten nie trwał jednak długo, gdyż już w 1498 r. Władysław II Jagiellończyk przywrócił jeden sejm i jeden urząd starosty generalnego dla całego regionu. Urzędy te utrzymały się aż do czasów pruskich.

 


 Państwo Macieja Korwina około 1485 r.

 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Wojna domowa w Norwegii w latach 1130-1240

 Tradycyjnie Harald I Pięknowłosy (Hårfagre) jest uważany za króla, który zjednoczył Norwegię uwieńczoną zwycięską bitwą w Hafrsfjördzie (da...