poniedziałek, 29 listopada 2021

Albrecht Meklemburski król Szwecji w latach 1364–1389

 

W 1363 r. członkowie szwedzkiej Rady pod przewodnictwem Bo Jonssona Gripa przybyli na dwór książęcy w Meklemburgii. Zostali wygnani ze Szwecji po buncie przeciwko królowi Magnusowi IV, który nie był popularny wśród możnych szwedzkich. Szwedzka opozycja zaoferowała koronę królewską Albrechtowi III księciu meklemburskiemu. Był on drugim synem księcia Meklemburgii Albrechta II Wielkiego i Eufemii Eriksdotter, córki księcia Eryka Magnussona z Södermanland i siostry króla Szwecji i Norwegii Magnusa IV. Albrecht III poślubił Ryszardę ze Schwerina, córkę hrabiego Otto ze Schwerina. Na prośbę szlachty Albrecht III książę Meklemburgii rozpoczął inwazję na Szwecję wspierany przez kilku niemieckich książąt i hrabiów oraz kilka miast hanzeatyckich z północnych Niemiec. Sztokholm i Kalmar, zamieszkałe przez dużą liczbę ludności niemieckiej, również przyjęły z zadowoleniem interwencję. 

Szwedzkie miasta dołączyły do dwóch Albrechtów meklemburskich, kiedy 29 listopada 1363 r. przybyli do Sztokholmu w towarzystwie szwedzkiej szlachty i na czele z flotą i około 1500 żołnierzami. Tego samego dnia mieszczanie ze Sztokholmu przysięgli wierność Albrechtowi młodszemu i obiecali „żyć i umrzeć" z nim. To oznacza początek wojny domowej między Magnusem i jego synem Haakonem z jednej strony, a partią szlachecką i Albrechtem z drugiej strony.

Albrecht został ogłoszony królem Szwecji i oficjalnie koronowany 18 lutego 1364 r. Koronacja odbyła się w Mora stenar. Pozostał jeszcze fragment kamienia upamiętniającego to wydarzenie, zwany kamieniem Trzech Koron. Jest to najwcześniej zachowany przykład użycia trzech koron jako narodowego symbolu Szwecji.

 


 Albrecht meklemburski, król Szwecji i książę Meklemburgii (po lewej) i jego ojciec Albrecht II Wielki Książę Meklemburgii

 

Przybycie Albrechta doprowadziło do wybuchu ośmioletniej wojny domowej w Szwecji między zwolennikami Albrechta a Magnusa IV. W bitwie pod Enköping w dniu 3 marca 1365 r. między siłami Albrechta a siłami króla Magnusa, wspieranego przez króla Norwegii Haakona VI, żyjącego syna Magnusa. Magnus został pokonany i wzięty do niewoli przez Albrechta. W lipcu, po utracie zamku w Örebro i nowo wzniesionego Svaneholmu, Haakon i Magnus zostali zmuszeni do negocjacji. Obie strony podpisały rozejm, ale jesienią nadal trwały działania wojenne, a sam Albrecht poprowadził oblężenie zamku Åbo w Finlandii.

Po pierwszej porażce król Danii Waldemar IV, teść Haakona, interweniował w imieniu Magnusa i Haakona, a do sił Waldemara dołączyli szwedzcy chłopi, którzy poparli Magnusa. Oprócz niemieckich twierdz, takich jak Sztokholm, Albrecht nie był popularny wśród Szwedów, którzy byli niezadowoleni z polityki nowego króla mianowania Niemców na urzędy we wszystkich szwedzkich prowincjach.

Z pomocą duńskich i szwedzkich sojuszników królowi Haakonowi udało się tymczasowo pokonać Albrechta i oblec Sztokholm w 1371 r. Oblężenie trwało jednak krótko. Dzięki pomocy wojskowej szwedzkiej szlachty Albrecht był w stanie pokonać Norwegów i Duńczyków pod murami Sztokholmu. Podpisano porozumienie pokojowe, pod warunkiem zwolnienia Magnusa i umożliwienie mu swobodnego powrotu do Norwegii (gdzie był także królem do 1355 r. gdzie spędził resztę życia). Albrecht zachował  koronę szwedzką, ale był również zmuszony do spóźnionej przysięgi koronacyjnej, w której zgodził się na znaczne ustępstwa wobec szwedzkiej szlachty w Radzie. Bo Jonsson Grip wykorzystał tę sytuację do osobistego przejęcia 1500 gospodarstw i wkrótce stał się największym właścicielem ziemskim w Szwecji, kontrolując 1/3 całości szwedzkiego terytorium i stając się w ten sposób najbogatszą osobą w kraju za raz po królu.

 


 
Albrecht meklemburski król Szwecji i książę Meklemburgii

 

Albrecht utrzymywał koronę Szwecji przez kolejne 19 lat, ale większość zachodniej Szwecji nie uznawała jego rządów. Kiedy próbował zmniejszyć wielkie majątki szwedzkiej arystokracji, stracił poparcie w Sztokholmie. W 1389 r., w obliczu utraty ziemi i majątku, szwedzka Rada zwróciła się do wdowy po Haakonie królu Norwegii, Małgorzaty, o pomoc w obaleniu Albrechta. Królowa Małgorzata wysłała żołnierzy, a w lutym 1389 r. pokonała Albrechta w bitwie pod Åsle. Król został schwytany, obalony i wysłany do zamku Lindholmen w Skanii, gdzie spędził kolejne sześć lat w więzieniu.

Dopiero 26 września 1395 r. po 16 dniach negocjacji zawarto za pośrednictwem Hanzy porozumienie między Albrechtem a Małgorzatą I. W zamian za odzyskanie wolności obiecywał on wypłacenie 60000 grzywien okupu. Hanza w zamian za poręczenie wypłaty w ciągu 3 lat, otrzymywała od Albrechta w zastaw Sztokholm. Jeżeli po upływie okresu poręczenia Małgorzata nie otrzymałaby całości sumy, Hanza miała przekazać jej to miasto.

Kiedy minęły trzy lata, jedyny (wówczas) syn Albrechta, Eryk, zmarł po tym, jak rządził Gotlandią przez krótki czas, za namową jego ojca, a Albrecht postanowił zrezygnować ze Sztokholmu zamiast zapłacić grzywnę. W 1398 r. weszło w życie porozumienie, które przyznało Małgorzacie posiadanie Sztokholmu.

Albrecht wrócił do Meklemburgii, ożenił się ponownie, miał kolejnego syna i rządził jako książę Meklemburgii-Schwerin aż do swojej śmierci. Zmarł siedem miesięcy przed Małgorzatą w 1412 r. W końcu oficjalnie abdykował z tronu szwedzkiego w 1405 r., a do tego czasu nadal był królem Szwecji i jego druga żona Agnieszka, królową. Jego grób znajduje się w klasztorze cystersów w Doberanie w Niemczech.

 


 

 

Grobowiec Albrechta III  w klasztorze cystersów w Doberanie w Niemczech

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Wojna domowa w Norwegii w latach 1130-1240

 Tradycyjnie Harald I Pięknowłosy (Hårfagre) jest uważany za króla, który zjednoczył Norwegię uwieńczoną zwycięską bitwą w Hafrsfjördzie (da...