Bitwa na przełęczy Wyrbica - 26 lipca 811 r.

 

W latach 808-809 Krum Zwycięzca chan Bułgarii wsparł rewoltę Bułgarów zamieszkujących dolinę rzeki Struma. Zamieszkiwali oni te tereny 30-40 lat zanim przybył tutaj w VII wieku chan protobułgarów Asparuch. Bułgarzy, którzy w dolinie rzeki Struma wzniecili powstanie przeciwko Bizancjum przyłączyli swoje ziemie do państwa Kruma Zwycięzcy. W 809 r. wojska bułgarskie dowodzone przez chana Kruma zdobyły bizantyjską twierdzę Serdica (Sofia). Na odpowiedź cesarza bizantyjskiego nie trzeba było długo czekać, na początku 811 r. cesarz Nicefor I Arab zorganizował kampanię wojenną. Odzyskał Serdicę, po czym skierował się na stolicę Bulgarii Pliskę.

 

 Chan Krum rani uciekającego Staurakiosa

 

W tej sytuacji chan Krum podjął działania dyplomatyczne zmierzające do zawarcia pokoju, ale cesarz Nicefor odrzucił jego propozycje. Cesarz osobiście poprowadził armię przez Bałkany i 20 lipca wkroczył na ziemie Bułgarów. Następnie 23 lipca dotarł i obległ Pliskę. Kampania wojenna Greków charakteryzowała się niezwykłą bezwzględnością i okrucieństwem wobec miejscowej ludności, którą mordowano bez względu na płeć i wiek. W tej sytuacji chan Krum po raz kolejny zwrócił się do cesarza z prośbą o pokój. Jednak cesarz oszołomiony swoim sukcesem nie chciał słyszeć o pokoju.

 

 Bułgaria za panowania Kruma

   

Cesarz Nicefor zdobył Pliskę, splądrował i zniszczył stolicę Bułgarów w tym pałac chanów. Następnie jako zwycięzca wyruszył w drogę do Konstantynopola. Podczas, gdy cesarz był zajęty pustoszeniem i niszczeniem Pliski, chan Krum mobilizował wszystkie dostępne mu siły i przygotowywał się do kampanii odwetowej. Chan był wściekły zarówno dlatego, że cesarz odrzucił propozycje pokoju, jak i z powodu bezprecedensowych okrucieństw, grabieży i samowoli Greków w jego kraju. Bułgarzy obstawili wejścia i wyjścia przełęczy drewnianymi fortyfikacjami i zrobili w nich wycięcia w ciasnych miejscach.

  

Kiedy cesarz Nicefor dowiedział się, że odwrót jego armii został odcięty zaczął rozpaczać. Chan zebrał swoją armię i w nocy 26 lipca 811 r. zaatakował przestraszoną armię bizantyjską. W wąwozie przełęczy Wyrbica doszło do strasznej masakry. Zaskoczeni Grecy nie byli w stanie sformować szyku i zapanował chaos. O świcie Bułgarzy wtargnęli do namiotu cesarza Nicefora, gdzie został zabity. W bitwie oprócz cesarza zginęło wielu możnych panów i dowódców wojskowych takich jak patrycjusze Teodozjusz Salibaras i Sisinios Tryfillios, strateg Anatolii Roman i strateg Tracji. Wielu oficerów i rzesze żołnierzy zginęło w górskich wąwozach i tonie w pobliskiej rzece. Staurakios, syn cesarza Nicefora I Araba, ciężko ranny w plecy, ledwo uszedł z życiem i dotarł do Edirne.

 

 Bitwa na przełęczy Wyrbica 26 lipca 811 r.

 

Klęska cesarza Nicefora I Araba w bitwie na przełęczy Wyrbica 26 lipca 811 r. uratowała Bułgarię przed straszliwym niebezpieczeństwem i być może upadkiem państwa. Bułgarom udało się skonsolidować wszystkie swoje podboje na zachodzie wraz z Serdicą i zabezpieczyć się przed przyszłymi odwetowymi atakami Bizancjum.

    

Chan Krum zasłynął jako zwycięzca rzymskiego cesarza. Bitwa na przełęczy Wyrbica okazała się spektakularnym sukcesem militarnym i politycznym, gdyż cesarz Nicefor był drugim cesarzem w 1000-letniej historii Bizancjum, który poległ w bitwie (400 lat wcześniej cesarz Walens). Chan był bardzo dumny ze swojego zwycięstwa. Głowę cesarza Nicefora wystawił na widok publiczny wbitą na pal. Następnie Krum oczyścił czaszkę cesarza, pokrył ją od zewnątrz srebrem i zrobił z niej puchach z którego "z dumą upijał słowiańskich książąt".

 

Chan Krum świętuje po zwycięskiej bitwie