Jeremi Mohyła, który umocnił się na tronie, w 1599 r. rozpoczął spiskować wspólnie z nowym księciem Siedmiogrodu kardynałem Andrzejem Batorym przeciwko Michałowi Walecznemu. Ich celem było osadzenie na Wołoszczyźnie Szymona Mohyłę. Michał Waleczny dowiedział się o tej umowie i w tej sytuacji w lipcu 1599 r. wysłał list do cesarza Rudolfa II Habsburga z prośbą o zgodę na interwencję zbrojną w Siedmiogrodzie z zamiarem przerwania otaczającego go wrogiego sojuszu. Uzyskawszy aprobatę Habsburgów wszczął działania zbrojne, ruszył ze swoją armią do Siedmiogrodu. Tutaj 28 października 1599 r. doszło do decydującej bitwy pod Selimbarem. Wojska siedmiogrodzkie zostały pobite, a Michał Waleczny 1 listopada witany entuzjastycznie przez miejscową ludność wjechał do Alba Iulia, gdzie ogłosił się księciem Siedmiogrodu. W tym czasie pokonany Andrzej Batory w towarzystwie kilku bojarów próbował poprzez góry przedostać się do Mołdawii, a stąd później do Polski. Jednak 31 października książę-kardynał został schwytany i ścięty przez Szeklerów w pobliżu wsi Sandominic, a jego głowę odesłano Michałowi Walecznemu.
Andrzej Batory, książę Siedmiogrodu, kardynał diakon
Szeklerzy przynoszą w podarku Michałowi Walecznemu głowę zabitego księcia-kardynała Andrzeja Batorego
Michał Waleczny, który aktualnie dzierżył w ręku Wołoszczyznę i Siedmiogród, miał świadomość niebezpieczeństwa jakie może nadejść z Mołdawii. Mołdawii, która była pod polskimi wpływami, odmówiła wejście do "Świętej Ligii" skierowanej przeciwko Turcji i była tak naprawdę cichym sojusznikiem sułtana i jego lennikiem. Dodatkowo w Suczawie przebywał Zygmunt Batory, który dążył przy wsparciu Mołdawii i Jana Zamoyskiego odzyskać Siedmiogród. Zmusiło to Michała Walecznego do przeprowadzenia prewencyjnego a w zasadzie wyprzedzającego uderzenia na Mołdawię. Kampania wojskowa ruszyła w kwietniu 1600 r. Wojska wołosko-siedmiogrodzkie rozpoczęły przeprawę przez Karpaty, ale przez ich najtrudniejsze tereny, tak aby zachować element zaskoczenia i doprowadzić do szybkiego obalenia Jeremiego Mohyły. Była to ciężka droga, gdyż brakowało pastwisk dla koni oraz nie było miejsc gdzie armia może zaopatrzyć się w żywność, co zmusiło głodujących żołnierzy do jedzenia liści z drzew. Jeremi Mohyła został pokonany pod Bacau i uciekł do Chocimia.
Zamek w Chocimiu - mołdawska twierdza obronna
1 czerwca Michał Waleczny przebywający w Jassy został ogłoszony nowym hospodarem mołdawskim. Tym samym Michał Waleczny pierwszy raz w historii zjednoczył pod jednym berłem trzy rumuńskie państwa - Wołoszczyznę, Siedmiogród i Mołdawię. Wzbudziło to zaniepokojenie zarówno u wspierających Michała Habsburgów, którzy tracili wpływy w Siedmiogrodzie, jak również u Polaków którzy po obaleniu Mohyły stracili swoje wpływy w Mołdawii. Również Turcji nie był w smak taki rozwój wypadków, gdyż oznaczało to, że wymyka się im z rąk Wołoszczyzna.
Michał Waleczny, hospodar Wołoszczyzny, książę Siedmiogrodu i hospodar Mołdawii; jako pierwszy zjednoczył trzy kraje rumuńskie
Nic nie trwa wiecznie. W Siedmiogrodzie wybuchł bunt węgierskich możnych i Szeklerów, którzy pokonali Michała Walecznego 18 września 1600 r. pod Miraslau, w konsekwencji czego utracił władzę w tym księstwie. Wykorzystując tą sytuację do Mołdawii wkroczył Jeremi Mohyła z wojskiem polskim na czele z Janem Zamoyskim i Stanisławem Żółkiewskim. 20 października doszło do bitwy pod Bukowem, którą przegrał Michał Waleczny. Na tron mołdawski powrócił polski podopieczny. Na tron metropolity Suczawy wrócił Jerzy III Mohyły. Triumfujący Polacy ruszyli dalej na południe zabierając ze sobą Szymona Mohyłę. Ich celem stał się Bukareszt. Polacy postanowili na tronie wołoskim osadzić sobie miłego Szymona Mohyłę. Wojskiem polskim dowodził Jan Potocki starosta kamieniecki. 1 listopada wojska polskie na czele z Szymonem Mohyłą wkroczyły do Bukaresztu, gdzie Szymon został obwołany hospodarem. Musiał jednak dalej walczyć ze stronnikami Michała Walecznego. 25 listopada doszło do bitwy pod Curtea de Arges, gdzie Jan Potocki pokonał eksksięcia. Michał Waleczny zbiegł do Siedmiogrodu. Opór stawiał jeszcze Radu Serban stronnik Michała Walecznego, ale został pokonany w bitwie pod Craiovą w grudniu 1600 r. Rzeczpospolita osiągnęła szczyt swoich możliwości i wpływów na południu, Mołdawia i Wołoszczyzna były lennami króla Zygmunta III Wazy.
Szymon Mohyła, hospodar Wołoszczyzny, lennik Polski
Nowy hospodar Wołoszczyzny stąpał po kruchym lodzie. Zamiast zjednywać sobie miejscowych bojarów, narażał się rozdając urzędy swoim z Mołdawii, co tylko pogłębiło niezadowolenie. W maju 1601 r. wykryto spisek możnych, a jego przywódców stracono bez sądu, za co sam król Zygmunt III zganił Szymona Mohyłę. Na Wołoszczyźnie wybuchła wojna domowa. Hospodar wezwał pomoc z Mołdawii, ale 3 lipca został pobity pod Bukaresztem. W tej sytuacji tonący brzytwy się chwyta i Szymon wezwał na pomoc Tatarów krymskich, którzy pokonali rebeliantów pod Ramnicu Valcea. Pomoc tatarska nie była bezinteresowna, gdyż w zamian za pomoc hospodar zezwolił im na grabieże i uprowadzenie miejscowej ludności w jasyr. Oby tych kłopotów było mało, we wrześniu w Wołoszczyźnie pojawił Radu Mihnea jako kandydat sułtana do tronu hospodarskiego, a wołoscy buntownicy swoim władcą obrali Radu Serbana.
W tej sytuacji powstał niezły bajzel! Trzech walczących ze sobą o władzę nad księstwem pretendentów oraz grasujące po kraju niczym "wygłodniałe hieny" hordy tatarskie. Jan Potocki nie był w stanie interweniować, tym bardziej że sam miał nie zbyt przyjemne doświadczenia z walk z Tatarami. Dopiero wiosną 1602 r. przybyły posiłki z Polski pod dowództwem Andrzeja Potockiego podczaszego podolskiego, który zajął Bukareszt i przywrócił na tron Szymona Mohyłę. Jednak Rzeczpospolita uwikłana w wojnę z groźnym przeciwnikiem na północy, Szwecją, musiała wycofać się z południowego teatru politycznego. W lipcu 1602 r. Andrzej Potocki wycofał się z Wołoszczyzny, a miesiąc później Szymon Mohyła utracił władzę w księstwie i wrócił do Mołdawii. Tron przejął Radu Serban.
W polskiej orbicie wpływów została Mołdawia. Panujący tutaj Jeremi Mohyła próbował wzmocnić swoją władzę poprzez zacieśnienie więzów z Rzecząpospolitą. Doskonałym sposobem na osiągnięcie tego celu były odpowiednie związki małżeńskie z wpływowymi rodami magnackimi. Swoje córki wydał za wpływowych i bogatych magnatów kresowych. W 1603 r. w Suczawie Raina Mohylanka poślubiła Michała księcia Wiśniowieckiego, następnie Maria Amalia poślubiła Stefana Potockiego a Katarzyna poślubiła Samuela księcia Koreckiego. Te powiązania rodzinne okażą się cenne i zapewnią Mohyłom potężnych sojuszników o czym będzie mowa w kolejnym poście....
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz